بهمن فیزابی - عضو هیات علمی دانشکده هنر و معماری دانشگاه شیراز
ساسان سامانیان - عضو هیات علمی دانشکده هنر و معماری دانشگاه شیراز
ملیحه کریمی - دانشجوی کارشناسی ارشد پژوهش هنر دانشکده هنر و معماری دانشگاه شیراز

بیشتر نمادها حامل ارزشها و پیامهای نهادینهای هستند که بر اساس باورها و اعتقادات بشر ، در قالب آثار هنری در تار و پود نقشهای آنها ، تجسم یافتهاند و برای درک معنایی این نقوش نیاز به شناخت مولفه های نمادینی است که بازنمودی از باورهای اسطورهای هستند . در این راستا آیکونوگرافی میکوشد تا مولفه های نمادین تصویری را که به صورت مکرر و بر اساس فرهنگهای گوناگون بازنمایی شده اند با ارائه روشی علمی تفسیر نموده و معنای این مولفه ها را روشن سازد . این پژوهش سعی دارد با شیوه توصیفی – تحلیلی و به یاری علم آیکونوگرافی به درک معنایی نقش نمادین عقاب در برخی نقوش و نگاره ها و همچنین بر برخی آرم و نشانه های بصری دو کشور باستانی ایران و مصر بپردازد ، در این پژوهش سعی شده با بررسی و مشاهده آثار موزهای و جمعآوری تصاویر مربوط به آنها ضمن معرفی اساطیر مختص به این نماد در هر تمدن و با توجه به مشخصه های علم آیکونوگرافی ؛ به مقایسه این نماد پرداخته شود . در تمامی نقشها در ایران و مصر جنبه های حمایتگری ، هدایتگری ، خدایگونگی ، قدرت و صلابت و طول عمر ، ایزد آسمان ، جنگاوری ، آتش ، آزادی و پیروزی و قدرت و عظمت دیده میشود ، وجه شباهت این دو تمدن در نماد عقاب وجه حمایتگری و پیروزی است اما تفاوت آنها در این است که در ایران عقاب نمادی از زندگی و روحی آسمانی و تجلی ایزد بزرگ است که بر تمام جهان نظاره گر است .

نماد عقاب ، آیکونوگرافی ، ایران ، مصر ، لوگو