پژوهشی بر نقوش گلیم قشقایی در منطقه فارس

ایل قشقایی به عنوان یکی از ایلات بزرگ ایران همواره مورد توجه محققان و پژوهشگران بوده است. یکی از هنرهای اصیل عشایر قشقایی فارس بافت گلیم های متنوع از حیث تنوع، جنس،رنگ و طرح میباشد که هر یک از آنها سرشار از ذوق و سلیقه و هنر و دارای پشتوانهی غنی و فرهنگی و فلسفی ایل قشقایی میباشد. پیشینه ی این طایفه را میتوان تا قرن یازدهم میلادی دنبال کرد که در آن هنگام بخشی از قبایل ترک زبانی بودند که شمال کشور را مورد هجوم قرار میدادند در نتیجه بعضی از طرحهای گلیمی قشقایی را میتوان مستقیما به گلیمهای قفقاز مربوط دانست. طرحهای گلیم قشقایی متشکل از نقوش هندسی و تکرار شونده اند که با رنگهای شاداب و زنده و هارمونی ظریف، از منظر زیبایی شناسانه فصل نوینی در هنر فرش بافی شرقی پدید آوردهاند. این پژوهش به روش توصیفی- تطبیقی است و جمعآوری مطالب به روش کتابخانه ای بوده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که ذهنیتپردازی در طرح نقش رنگ گلیم قشقایی بسیار گسترده است. با ظهور دین اسلام بافندگان از نقوش انتزاعی، هندسی، نمادها و سمبلها بهره بردند که این نقوش نسل به نسل جریان پیدا کرد، شناخت این نقش مایه ها و طرحها سبب شده تا بافت مذهبی اعتقادی اسطوره های این ایل نمایانتر شود. نقوش گلیم قشقایی از پیشینه تاریخی کهنی برخوردار بوده است که در طول سده ها شکل گرفته و قوام یافته است. گلیم قشقایی فارس با نقوش شکسته موجود در آن متمایز شده و همچنین میتوان مفاهیم گستردهای را در این نقوش جستجو کرد.

Keywords:

نقوش گلیم , گلیم قشقایی , فارس