معصومه طاهری دهکردی - دکتری باستان شناسی

موسیقی ترکیبی از صداها با کشش های متفاوت است. عوامل تشکیل دهنده ی آن شامل ریتم(وزن) و ملودی(آهنگ) است که با به کار بردن صداها و سکوتها با امتداد گوناگون که از نظر زمان با هم متناسب اند را در بر می گیرد. یگاگریوها مجموعه اشعار بختیاری هستند عمدتاکه در مراسم عزاداری بختیاری باها،توجه به خصوصیات فرد در گذشته و توسط زنان بشکل فی البداهه خوانده میشوند. زمانیکه یکی از مردان بزرگ ایل را در گرمسیر از دست میدهند، ایل مراسم مراسم ویژه ای اجرا میکند. بعد از به خاک سپاری، سنگ چینی را به یادبود متوفی ایجاد می نمایند. این سنگ چین تقریبا یادآور معماری های بسیار دور است. معماری استوانه ای، در دو نوع کوتاه و بلند، خشکه چین یا استفاده از ملات، ساختند،می این معماری به نام مافه گه((Mafe gah، به معنای جایگاه پایانی است. در کنار مافه گه، پیکرهای را با لباسها و وسایل شخصی متوفی می آرایند که طلسم نامیده میشود و در پیشاپیش اسب کتل را حرکت می دهند، اسبی که با شالها و پارچه های رنگی اراسته گردیده، و یراق جنگی متوفی را بر گرده اسبش می آویزند. مردان و زنان ایل همراه با نواختن ساز چپ به سمت مافه گه حرکت میکنند. در کنار مراسم عده ای از زنان به خواندن گاگیری و یا گاگیریم یا اشعار حماسی در بزرگداشت متوفی، میپردازندمضمون این ابیات شرح خوبی، مهر،میهمان نوازی، سوارکاری، تیراندازی، شجاعت و رشادت شخص درگذشته است. در گاگریوها وزن و قافیه معمولا رعایت میشود. هرچند که گاهی یک مصرع نسبت به مصرع پیشین خود، یک یا چند هجابیشتر یا کمتر دارد. اما معمولا وزن و قافیه در این اشعار به خوبی رعایت میشود. اشعاری راشخص به درگذشته نسبت داده و با همخوانی و بشکل گروهی میخوانند. این اشعار بخش بزرگی از فرهنگ ایل بختیاری است. روش پژوهش این نوشتار توصیفی-تحلیلی و بر مبنای مطالعات کتابخانه ای و بررسی های میدانی انجام گرفته است.

ایل بختیاری، گاگیریو، دندال، ساز چپ.