لاله آشنا - دکتری زبان و ادبیات فارسی، پژوهشگر فرهنگ و ادبیات عامه

مقایسه و بررسی روایات مکتوب با روایات مشابه آن ها از ادبیات شفاهی می تواند از جنبه های مختلفی یودمند باشد. یکی از جنبه های ارزشمند روایات شفاهی، به ویژه در چنین بررسی هایی، صراحت و عدم پرده پوشی آن ها در بیان روایات است؛ از این منظر در برخی موارد، مقایسه روایات مشابه مکتوب و شفاهی ما را در زمینه زدودن ابهاماتی که به دلیل برخی پرده پوشی ها در ادبیات مکتوب رخ می دهد، یاری می رساند. بر این اساس در مقاله حاضر روایت نخستین دیدار گرشاسب با ضحاک از گرشاسب نامه با روایات مشابه آن در چهار طومار نقالی از جمله طومار نقالی شاهنامه، طومار هفت لشکر و نسخه دو طومار دیگر بررسی و مقایسه شده است؛ در این بررسی ضمن نشان دادن رویکرد گرشاسب نامه در خودداری از بیان تعارض میان گرشاسب و ضحاک که سبب پرسش ها و ابهاماتی در روایت گرشاسب نامه نیز شده، به روایات طومارها پرداخته شده که بیان صریحی از تعارض گرشاسب با ضحاک ارائه دادند. همچنین در برخی از آن ها آشکارا دلایل ساز شکاری گرشاسب با ضحاک ذکر گردیده است.

گرشاسب نامه، روایت مشابه، طومارهای نقالی، گرشاسب، ضحاک