موسی الرضا ربانی خواه - کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی، مدرس دانشگاه و دبیر دبیرستان سبزوار

آیین ها، آداب و رسوم و سنت های بومی هر منطقه، سازنده عناصر فرهنگی جامعه محسوب می شوند. تنوع، تفاوت ها و کثرت آیین ها و آداب و رسوم و سنت های بومی از دلایل غنای فرهنگی یک جامعه است. در روزگار بحران هویت یکی از راه های حفظ هویت فرهنگی، بازگشت به آیین ها، آداب و رسوم سنتی و فولکلوریک است. سبزوار بزرگ (بیهق قدیم) که امروز شهرستان های نوچایی چون جوین، جغتای، خوشاب و داورزن از دل آن سر برآورده است از مناطقی است که آیین ها و سنت های بومی رایج در آن، دیرینگی این سرزمین را نشان می دهد. برخی از این آیین ها به روزگاران مهردینی مربوط می شود. برخی سنت های کهن در اثر گذر زمان رنگ و لعاب دیگری گرفته تا بتواند خود را از دستبرد حوادث تاریخی و سیاسی و تعصبات، مصون بدارد. در این مقاله سه آیین ملی و سه آیین مذهبی رایج در حوزه فرهنگی سبزوار بزرگ معرفی و شناسانده می شود. آیین های اسب چوبی ، اتش سره و چولی چغل از آیین های ملی و جواب سوال (علم سلام)، سنگ زنی و نخل گردانی از آیین های مذهبی عاشورایی، در این پژوهش معرفی می گردد.

سبزوار، آیین ها، اسب چوبی، آتش سره، چولی جغل، جواب سوال