فاطمه آناهید - گروه فقه و حقوق (هیات علمی)، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل ، ا یران
محراب محمدزاده - گروه حقوق خصوصی (دانشجو)، واحد اردبیل ، دانشگاه آزاد اسلامی ، اردبیل ، ا یران

لزوم توسعه جوامع اسلامی ایجاب می نماید با وضع قوانین مناسب نقش همسران در فعالیت های اجتماعی و اقتصادی بیشتر موردنظر قرار گیرد. به ویژه که نیاز زنان به فعالیت اجتماعی و واکنش همسران تاثیر فراوانی در میزان پایداری خانواده بر جای می گذارد.رویکرد قانونگذار در سال های گذشته توجه به خواست های زنان و از جمله شناسایی حق زنان در مخالفت با برخی از مشاغلمردان بوده است. اشتغال زوجین ممکن اس ت بعد از نکاح با محدودیت هایی روبرو گردد. این محدودیت ها، گاهی بر اساساستفاده زوجین از حقی است که در قانون معین گردیده است و به موجب مواد 1117 ق .م و یا ماده 18 قانون حمایت خانواده،زوج یا زوجه می تواند با نوع اشتغال یکدیگر مخالفت کنند و گاهی بر اساس توافق میان زوجین، مخالفت بر عدم اشتغالیکی از ایشان صورت می گیرد. توافق زوجین می تواند به صورت توافقی مستقل صورت گیرد و یا به صورت شرط در ضمنعقد نکاح و یا عقد دیگر در آید .درحالی که توافق بر عدم اشتغال یکی از زوجین ، بیان گر این مساله اس ت که زوجین حق اشتغالرا دارا می باشند، اما متعهد به عدم استفاده از حق خویش می شوند . لذا تعارضی مابین این توافق با ماده 959 ق.م وجودنخواهد داشت. از طرف دیگر در صورت توافق بر عدم اشتغال زوجین ، شخصی که متعهد به عدم اشتغال می گردد ، میتواند از مواد قانونی 1117 ق. م ویا ماده 18 قانون حمایت خانواده استفاده کند. توافق زوجه با زوج در مورد عدم اشتغالیکدیگر، از بین برنده تکلیف زوج از لحاظ پرداخت نفقه نخواهد بود و او هم چنان باید نفقه را پرداخت نماید. از لحاظفقه اسلامی، توافق زوجه با زوج، بر عدم اشتغال یکدیگر، مخالف کتاب خدا و سنت نبوده و صحیح می باشد. دلیلاین است که از لحاظ فقهی، شرط یا توافق در صورتی که مخالف کتاب خدا و سنت باشد یا حلالی را حرام یا حرامی را حلال نمایدباطل می باشد در حالی که موضوع بحث ما از این مقوله نمی باشد. این مقاله پس از پذیرفتن حق اشتغال به عنوان یک اصل درمورد مبانی و حدود حق زوجین در مخالفت با همسر را نشان می دهد.

زوجین، منع اشتغال، حق اشتغال، حقوق زوجین، فقه و قوانین