آرمان مرآتی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه غیرانتفاعی خاتم
شعله باقری پرمهر - استادیار، عضو هیات علمی دانشگاه غیرانتفاعی خاتم

یکی از مهمترین موضوع های مورد بررسی در اقتصاد ایران تاثیر شاخص بی ثباتی بر تعامل میان نرخ ارز و ترازتجاری است . سیاست های ارزی و تجاری به عنوان ابزاری قدرتمند در میان سیاست های اقتصادی دولت، میتوانداثرات معنی داری بر متغیرهای کلان اقتصادی داشته باشد. تاثیر شاخص بیثباتی بر تعامل میان نرخ ارز و ترازتجاری یکی از موضوعات مهم و مورد توجه در اقتصاد ایران است. دیدگاه های متفاوتی در خصوص تاثیر نرخ ارز برتراز تجاری وجود دارد. بر اساس دیدگاه اقتصاددانان کلاسیک افزایش نرخ ارز موجب بهبود صادرات غیر نفتیمیشود اما گروه دیگر باور دارند که نه تنها افزایش نرخ ارز موجب بهبود تراز تجاری نمیشود، بلکه این موضوعمشکلات بیشتری از جمله افزایش نرخ تورم و بیثباتی در فضای کسب و کار را به همراه دارد. در این پژوهش وبا استفاده از داده های سالانه اقتصاد ایران طی دوره زمانی 1396 – 1352 و بکارگیری الگوی غیر خطیرگرسیون انتقال ملایم (STR) به بررسی تاثیر شاخص بیثباتی بر تعامل میان نرخ ارز حقیقی و تراز تجاری دراقتصاد ایران پرداخته شد. در این پژوهش تخمین مدل ضمن تایید رابطه غیرخطی میان این دو متغیر، نشان ازآن دارد که تاثیر شاخص بیثباتی بر نرخ ارز و تراز تجاری دارای دو رژیم است که در هر دو اثر نرخ ارز حقیقی برتراز تجاری منفی است. اما در رژیم دوم که شاخص بیثباتی بیش از 0.3 است این اثر افزایش یافته است این درحالی است که میزان شاخص بیثباتی در رزیم اول کمتر از 0.3 بوده و میزان تاثیر نرخ ارز بر شاخص بی ثباتی بهنسبت کمتر از رژیم اول است.

شاخص بی ثباتی، نرخ ارز، تراز تجاری، مدل گسسته آستانه ای، صادرات، واردات