فروزان بیرانوند - دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ملایر

تحولات جمعیتی در سطح جهان نشانگر افزایش روزافزون جمعیت شهری نسبت به جمعیت روستایی میباشد به طوری که طبق برآوردها برای اولین بار در طول تاریخ بشر از سال 2007 اکثریت جمعیت جهان در شهرها زندگی خواهند کرد. این موضوع بیانگر آن است که در آغاز قرن بیست و یکم، شهرنشینی بستر انواع تضادها و تعارض های اجتماعی در هر کشوری شده و نیازها و مسائل جدید از دغدغه های زندگی شهری خواهد بود. هنگامی که در جامعه شهری مازاد نیروی انسانی تولید گردد و امکانات کافی برای جذب این نیروها وجود نداشته باشد، آنها را پس زده و به حاشیه یا جایی که حداقل امکانات عرضه میشود، میکشاند. بتدریج که بر تعداد این افراد افزوده میگردد، سکونتگاه هایی با شکل فیزیکی خاص و متعارف با فرم مساکن شهری تشکیل میشود و زمینه لازم برای بوجود آمدن منطقه حاشیه نشین فراهم می آید. از مشخصات بارز این سکونتگاه ها، مشکل اشتغال، بیکاری و گستردگی فقر است که برای رفع آن است لزامات گستردهای نیاز میباشد. از طرفی افزایش اشتغال و کاهش بیکاری، دو شاخص مهم توسعه جوامع تلقی میگردند. بدین منظور اکثر کشورها برای توسعه جوامع خود مداخله گری هدفمند و بر پایه واقع گرایانه را در سرلوحه فعالیت های خود قرار دادهاند. آنها با آموزشهای مناسب، منابع انسانی خود را به دانش و مهارتهای اشتغال و کسب و کار مولد و کارآفرین، تجهیز نمودهاند. امروزه که کار و فعالیت شکل تازهای به خود گرفته است، کارآفرینی جهان را با پیامدهای شگفت خود متحول ساخته و تاثیر بسزایی در ایجاد اشتغال و بهره وری مناسب از منابع، داشته است. در بین انواع کارآفرینی کارآفرینی زنان بعنوان فرصتی برای رشد و توسعه کشور، ایجاد منافع اجتماعی و فرهنگی و کاهش نیاز اقتصادی خانواده، مورد توجه قرار گرفته است. در این مقاله پس از بحث مختصری در مورد کارآفرینی، به نقش و جایگاه کارآفرینی زنان، در توسعه اقتصادی و ارتقاء بهره وری در جوامع شهری کنونی پرداخته میشود.

کارآفرینی، زنان، توسعه جوامع شهری، عوامل راهبردی، ساماندهی، توسعه اجتماعی، مناطق محروم.