کاظم قلیزاده - دپارتمان معماری وساختمان آموزشکده ابن سینا دانشگاه فنی وحرفه ای استان اردبیل ایران

رضا خان در ابتدا با تکیه بر امپراطوری انگلستان و تثبیت حکومت خود که از ملزومات نفوذ سلطه غرب در ایران بود بر اساس متدهای غربی کشور را بسمت مدرن شدن، سوق داد. عصر پهلوی اول آغاز تحولات گسترده و زیر بنایی در شئون مختلف جامعه ایران بود . در عصر قاجاریه ،خاستگاه مدنیزاسیون محیط زندگی درباریان و کاخ های آنها بود تفاوت عمده مدرنیزاسیون در غرب با ایران ، نحوه انجام آن بود کار در کشورهای غربی نخبگان و لایه های میانی جامعه بعضا با همکاری حکومت ها ، بانی تحولات در زمینه عبور از جامعه سنتی به جامعه مدرن بودند. این تحولات در زمینه سیاسی ، اجتماعی و اقتصادی و هم در زمینه نوآوری ، ابداعات در علم ، تکنولوژی در بطن جامعه صورت گرفت .ولی در ایران عمدتا تحولات مدنیز اسون توسط حاکمیت و بشکل عامر انه انجام می یافت . معماری و شهرسازی نیز از این دگرگونی هائی که بدون توجه به شرایط جامعه و زندگی مردم صورت گرفته بود مصون نمانده و دچار تغییر و تحولات بنیادین شد. این تحولات با ایجاد تغییرات زیربنایی در سیستم اداری ، تمرکز فعالیت های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی در کشور آغاز شده و بدنبال آن رشد جمعیت ، گرایش به شهرنشینی و امکان گسترش آزادانه شهرها را در پی داشت. در این دوره ، ناسیونالیسم نگاه حاکمیت را به گذشته و مدرنیسم به آینده معطوف نمود. توسعه و پیشرفت از دیدگاه حکومت دو مفهوم متضاد بخود گرفت : مدرن و باستان .حکومت جدید سعی در بیان دیدگاههای سیاسی - اجتماعی خود نظیر تجدد طلبی، دین گریزی، باستان گرائی و... از طریق معماری و شهرسازی بر آمد در این دوره تداوم سنت معماری ایران شکسته شده شکاف میان معماری سنتی و معماری باختر م آبانه بیشتر شد. معماری و شهرسازی مردم وار و درون گرای ایرانی به معماری برونگرا تبدیل گشت. در این مقاله با استفاده از روش تحقیق توصیفی تحلیلی به تاثیر اندیشه های رضاخان بر معماری و شهرسازی شهر اردبیل پرداخته شده است

حکومت پهلوی، دوران گذار، پاستان گرائی، مدرنیته، سبک ملی ،اردبیل