محمود نظری - استادیار گروه علوم دامی– دانشکده علوم دامی و صنایع غذایی- دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان- ملاثانی-ایران
هدایت اله روشنفکر - استاد گروه علوم دامی– دانشکده علوم دامی و صنایع غذایی- دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان- ملاثانی-ایران
سیده تقوا موسوی - دانشجوی فوق لیسانس ژنتیک و اصلاح نژاد دام - دانشکده علوم دامی و صنایع غذایی -دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان

فیتوبیوتیک و فیتوژنیک واژه هایی هستند که در دهه اخیر به سرعت در مطالعات علوم دامی رایج شده اند. این واژه ها به هر گونه ترکیب وابسته به گیاهان اطلاق می شوند که در تغذیه دام و طیور کاربرد داشته باشند. استفاده از مواد گیاهی به عنوان داروهای بی خطر برای درمان بیماری های انسان و دام، کم هزینه، فاقد اثرات جانبی و بدون تاثیر تخریبی بر محیط زیست تلقی می شود. فیتواستروژن ها در بسیاری از غذاها وجود داشته و فعالیت بیولوژیکی آنها در حیوانات در مطالعات متعددی به اثبات رسیده است. این ترکیبات از نظر ساختمان و عملکرد، شبیه 71 -بتااسترادیول بوده و اثراتی شبیه استروژن را ایجاد می نمایند. فیتواستروژن ها در گیاهان مختلفی از جمله: غلات، گیاهان خانواده ی نخود و در علوفه وجود دارند. با توجه به معایب هورمون ها و اینکه گیاهان حاوی فیتواستروژن فاقد اثرات منفی استروژن های صنعتی می باشند، استفاده از استروژن های اگزوژن طبیعی مثل فیتواستروژن ها در صنعت دام و طیور رایج گردیده است.

گیاهان دارویی، فیتواستروژن، صنعت دامپروری