لیدا طاهرنیا - دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل
محمدعلی مهربخش مرخالی - دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل
محمد ابراهیم صالحی - دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل

با توجه به نتایج بیشتر تحقیقات که نشان دهنده اختلال در رفتارهای ارتباطی و کلیشه ای در کودکان دچار اختلال ویژه زبانی هستند و توجه ویژه ای که در تحقیقات به رابطه میان اوتیسم و اختلال ویژه زبانی شده است، مقاله حاضر به رابطه توانایی های اجتماعی، ارتباطی و رفتارهای کلیشه ای با اختلالات پردازش حسی کودکان اوتیسم می پردازد. جامعه آماری این مطالعه شامل 56 کودک 7 تا 8 ساله است که به صورت تصادفی 36 نفر از بین دانش آموزان دختر و پسر در مدارس شهر تهران به گروه مورد و شاهد دسته بندی شدند. از این تعداد 18 نفر به صورت تصادفی در گروه مورد و 18 نفر نیز به گروه شاهد تعلق گرفتند. داشتن تاخیر زبانی، نداشتن مشکلات شنوایی، بینایی و هوشی از معیارهای ورود به این پژوهش بودند. از هر دو گروه مورد نظر آزمون هوش وکسلر و آزمون ارزیابی عملکرد دهانی بوسیله آزمون بررسی عملکرد دهانی توسط گفتار درمانگر گرفته شد. ابزار سنجش، آزمون اختلال ویژه زبانی و نمونه گفتار پیوسته کودکان بود. برای مقایسه نتایج از آزمون غیرپارامتریک یو منویتنی استفاده شد. پژوهش حاضر نشان داد که کودکان دارای اختلال ویژه زبانی در مهارت های درک و تعاملات اجتماعی نسبت به همتایان سنی خود تاخیر دارند، ولی این تفاوت از لحاظ آماری معنادار می باشد (P=0.020). نتایج نشان می دهد که کودکان دارای اختلال ویژه زبانی و اوتیسم باید نسبت به کودکان طبیعی در درمان مورد توجه جدی قرار گیرند و هر چند به دلیل آموزش یکپارچه، توانایی کودکان دارای اختلال اوتیسم در این تکلیف پایین تر بود، ولی تفاوت معناداری در برقراری حرکات حسی پردازشی در کودکان دارای اختلالات اوتیسم وجود ندارد و این می تواند دلیلی بر رد نظریه EOI و تایید نظریه LPC باشد.

اختلال زبانی، رفتارهای کلیشه ای، کودکان، اوتیسم