کاوه آهنگری - دانشکده فنی و مهندسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
علی نورزاد - دانشگاه صنعت آب و برق شهید عباسپور
ابوذر دارابی - دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

احداث تونل در مناطق شهری بهسادگی فضاهای غیرمسکونی نیست. احداث تونلهای سطحی، در نواحی متراکم و پرازدحام شهری با موانع و مشکلاتی روبهرو میشود که یکی از آنها مسئله نشست است. تونلهای مترو عموماُ در عمق کمتر از 20 متری و در محیطهای آبرفتی حفر میشوند که وجود سازندهای فوقانی حفر و نگهداری و پیشبینی رفتار زمین را دشوار میکند. در تحقیق حاضر، تحلیل پایداری و بررسی میزان نشست تونل خط 3 متروتهران توسط نرمافزار عددی صورت پذیرفته است. تونل که با روشNATM حفاری میشود با استفاده از نرم افزار FLAC 2D مورد بررسی قرارگرفته و مقدارنشست سطح زمین و همچنین میزان همگرایی تونل در دیواره تونل با کمک نرمافزار پیشبینی شده و نتیجه بهدستآمده با مقدار واقعی مقایسه شده است. میزان اختلاف مقدار پیشبینی شده با مقدار واقعی کم و قابل قبول میباشد. پیشبینی مورد نظر کمک شایانی در طراحی مناسب تونل، قبل از مرحله حفاری میکند. در ادامه با جمعآوری اطلاعات بالغ بر 52 تونل مترو در ایران و سایر نقاط جهان که به لحاظ زمینشناسی، جنس خاک،عمق، روش حفر، گام حفاری و روش تحلیل مطابقت خوبی دارند، مبادرت به ارائه یک رابطه ریاضی با نرمافزارSpssشد. اطلاعات ورودی عبارتند از چسبندگی، زاویه اصطکاک داخلی، وزن مخصوص، ضریب پواسون، همگرایی،که نتایج تطابق خوبی را میان این نتیجه حاصله از این رابطه با رابطه پک را نشان میدهد و همچنین این نرمافزار ضریب تاثیر هر متغیر و میزان تاثیر هر یک را بر روی نشست بیان میکند.

پیشبینی نشست، تونل خط 3، متروی تهران،Spss ،FLAC 2D