غزل میرزایی - کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
فریبرز باقری - دکتری روانشناسی عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
جعفر میرزایی - دانشجوی دکتری سلامت و مسئول آموزش و پژوهش بیمارستان روانپزشکی صدر، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
لیلا قلی پور - دانشجوی کارشناسی ارشد بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نوشهر، نوشهر، ایران
علی نصیری - پزشک عمومی، پژوهشگر

جنگ به عنوان یک بحران استرسزای تروماتیک، همواره در بروز اختلالات روانی نقش موثری دارد. یکی از شایع ترین پیامدهای روانی ناشی از جنگ، اختلال استرس پس از ضربه، به ویژه متعاقب اسارت و شکنجه است. این پژوهش بر آن است تا اثربخشی درمان مبتنی برپذیرش و تعهد را بر نشانگان اختلال استرس پس از ضربه در آزادگان جنگ تحمیلی را مورد بررسی قرار دهد. روش این پژوهش از نوع نیمه تجربی با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بود. تعداد 24 نفر از آزادگان مبتلا به اختلال استرس پس از ضربه، مراجعه کننده به بیمارستان روانپزشکی صدر تهران در سال 1397 به عنوان نمونه انتخاب و به طور تصادفی در 2 گروه 12 نفری آزمایش و کنترل قرار داده شدند. آزمودنی های گروه آزمایش تحت 12 جلسه 2 ساعته پروتکل درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد قرار گرفتند. چک لیست اختلال استرس پس از ضربه و پرسشنامه پذیرش و عمل برای جمع آوری داده ها استفاده شد. یافته های حاصل از تحلیل کوواریانس نشان داد که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، توانسته است به طور معنی داری باعث افزایش اجتناب تجربی و کاهش شدت علائم اختلال استرس پس از ضربه، تجربه مجدد حادثه و اجتناب، در گروه آزمایش نسبت به کنترل گردد، لیکن این کاهش معنی دار در مقیاس بیش برانگیختگی وجود نداشت. نتایج پژوهش حاکی از آن است که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، در کاهش شدت نشانگان اختلال استرس پس از ضربه و افزایش انعطاف پذیری روانی (اجتناب تجربی) در آزادگان موثر است.

درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد؛ اختلال استرس پس از ضربه؛ اجتناب تجربی؛ آزادگان جنگ