حامد عنایتی - دانشجوی کارشناسی ارشد سازه های هیدرولیکی، دانشگاه صنعتی شریف

در دهه اخیر توجه به ایمنی سدهای بتنی که سازه هایی بسیار با اهمیت می باشند،بسیار مورد توجه قرار گرفته است. به طوریکه حفظ عملکرد ایمن آنها حین و بعد از زلزله یکی از دغدغه های مهم محسوب می گردد.در حال حاضر سدهای قدیمی که در نزدیکی گسل ساخته شده اند کم نمی باشد. بنابراین نگرانی های زیادی در مورد عملکرد آنها تحت بارهای لرزه ای وجود دارد که نیازمند بازبینی و در صورت نیاز بازسازی و ترمیم می باشند. این ترمیم خود نیازمند هزینه های زیادی می باشند که برای جلوگیری از صرف این هزینه باید سدهای بتنی تحت آنالیز ایمنی احتمالی قرار گیرند. البته در دهه اخیر معیارهایی در رابطه با عملکرد خطی سدهای بتنی تحت بار لرزه ای بیان شده است. اما در مورد عملکرد غیر خطی کمبود چنین معیاری حس می گردد. همانطور که می دانیم به دلیل مقاومت کششی پایین بتن در سدهای بتنی حتی تحت بارهای بهره برداری نیز ترک های کششی ایجاد می شود که این ترکها غالبا سطحی می باشد. اما تحت شرایط بحرانی و در اثر افزایش بارهای وارده بر سطح مانند زلزله این ترکهای سطحی به هم می پیوندند و باعث به خطر افتادن ایمنی سدهای بتنی می گردند.به دلیل وابسته بودن نتایج حاصل از آنالیز غیر خطی به عواملی مانند :شکل سد،مشخصات مصالح،نوع مدل کردن شرایط مرزی و ارتفاع آب در مخزن نمی توان با استفاده از آنالیز غیر خطی پاسخهای دقیق و مناسبی در ارتباط با رفتار لرزه ای سدهای بتنی تحت اثر زلزله دست پیدا کرد. بنابراین در تعیین ایمنی سده و معیار مناسب برای ارزیابی عملکرد غیر خطی سدهای بتنی به احتمالات و عدم قطعیت های بیشماری برخورد می کنیم. در این مطالعه برآنیم تا منحنی های شکنندگی سد بتنی وزنی Blue Stone را تحت 10 رکورد زلزله رسم نماییم. البته در این مطالعه یکبار سد با فونداسیون بدون جرم و بار دیگر بدون فونداسیون مورد ارزیابی قرار گرفته است

منحنی شکنندگی،سد بتنی وزنی،طول المان ترک خورده،آنالیز غیر خطی