سجاد نوبخت - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی خطوط راه آهن، دانشگاه علم و صنعت ایران
جبارعلی ذاکری - استاد، دانشکده مهندسی راه آهن، دانشگاه علم و صنعت ایران
امیر صفی زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی خطوط راه آهن، دانشگاه علم و صنعت ایران

بحث پایداری خطوط بالاستی در مهندسی راه آهن یکی از مباحث گسترده در این حوزه است. سازه خط بایستی این توانایی را داشته باشد تا در مقابل انواع نیروهای وارده همچون نیروهای تکرار شونده قائم، جانبی، طولی و پیچشی ناشی از ترافیک و تغییرات دمایی مقاومت کافی از خود نشان دهد و دچار کمانش، جابجاییهای بیش از مقادیر استاندارد و یا هرگونه خرابیهای دیگری که میتوانند بهره برداری از خط را مختل کنند، نشود. به بیان بهتر سازه خط بایستی پایداری خود را در مقابل تمامی نیروهای وارده حفظ کند. یکی از مشکلات اصلی در خصوص پایداری، کمانش خطوط بالاستی است. وقوع پدیده کمانش در درجه اول به علت نیروهای طولی زیادی است که در خطوط جوشکاری پیوسته ایجاد شده، که در این بین بخش عمده نیروهای طولی در خط به علت تغییرات دما است. بنابراین یکی از راه های شناخت بحرانی بودن شرایط خط، فهم درست از پارامترهای اثرگذار بر دمای بحرانی خط است. در عبور قطار از خط نیروهای قائم، جانبی و طولی بر خط به صورت همزمان به خط وارد می شود که در صورت ترکیب شدن با اثر دما به خصوص در قوس های تند میتوانند باعث افزایش شدید نیروهای جانبی شده و خط را در محدوده نا امن قرار دهند که میتواند سبب کمانش خط و در نتیجه خروج از خط قطار شود، بنابراین علاوه بر مقاومت طولی، میزان مقاومت جانبی خط در برابر نیروهای وارده نیز در حفظ پایداری خط در برابر کمانش بسیار مهم است.

پایداری، مقاومت طولی خط، بار قائم، بار جانبی، نیروهای طولی، کمانش خطوط جوشکاری پیوسته