مدیریت خستگی در بیماران سرطانی تحت شیمی درمانی : یک مطالعه مروری

مقدمه و هدف: خستگی ناشی از سرطان یک شکایت شایع در بیماران سرطانی تحت شیمی درمانی است. شیمی درمانی یک درمان طولانی مدت است و به عوارض بسیاری در افراد دریافت کننده آن منجر می شود که خستگی یکی از عوارض رایج آن می باشد. 80 تا 96 درصد بیماران تحت شیمی درمانی از خستگی رنج می برند که در طول زمان نیز افزایش می یابد. خستگی این بیماران می تواند بدلیل خود بیماری باشد یا بدنبال کم خونی، کاهش هماتوکریت، تجمع مواد زائد ناشی از تخریب سلول ها، اختلال در خواب، اضطراب و افسردگی، بی تحرکی، بی اشتهایی، تهوع و استفراغ و سوء تغذیه ناشی از شیمی درمانی باشد. علیرغم شیوع بالای خستگی ناشی از سرطان یا شیمی درمانی، این علامت بطور معمول ارزیابی نمی شود و خود بیمار نیز ممکن است آن را به عنوان یک علامت منتج از بیماری پذیرفته، گزارش نکند و بنابراین مدیریت مناسب برای خستگی بیمار انجام نشود. علاوه بر درمان های دارویی، اثربخشی درمان های غیردارویی مانند تمرینهت ورزشی منظم، آموزش و مشاوره ، تکنیک های آرام سازی و تغذیه نیز نشان داده شدند. پرستاران به دلیل جایگاه ویژه ای که در مراقبت از این بیماران دارند نقش کلیدی در مدیریت مشکلات این بیماران دارند. مداخلات پرستاری که برای کنترل علائم بیماران سرطانی تحت شیمی درمانی انجام می شود به آنها کمک می کند تا علائم شان تسکین یافته و اعتماد به نفس خود را درباره بدست آورند. امروزه درمان و مراقبت در مراکز مراقبت سرپایی درحال گسترش فزاینده است و این امر موید نقش روزافزون پرستاران در این حیطه است. این مطالعه با هدف بررسی خستگی در بیماران سرطانی تحت شیمی درمانی و مدیریت آن انجام شده است.روش کار: مطالعه حاضر، مطالعه ای مروری بوده که جهت تدوین آن، پژوهشگران جستجوی اولیه را در پایگاه های الکترونیکی SID و .Google Scholar Google, PubMed, Science Direct با استفاده از کلیدواژه ه های سرطان، خستگی، شیمی درمانی، پرستاری و cancer, chemotherapy, fatigue Nursing انجام دادند. معیارهای ورود شامل مطالعات مداخله ای و مرور نظام مند و متاآنالیز در فاصله سال های 2000 تا 2018 بوده است. پس از بررسی متون با توجه به معیارهای ورود، تعداد 18 مقاله مورد بررسی قرارگرفت.یافته ها: نتایج مطالعات قبلی نشان داد که درمان های مکمل، تسکینی و حمایتی جایگاه مهمی در کنترل خستگی ناشی از شیمی درمانی در بیماران سرطانی دارند. یافته های حاصل از مطالعات قبلی نشان دادند که تمرینات ورزشی منظم، آموزش و مشاوره، انحراف فکر و آرام سازی و بهبود خواب از درمان های غیردارویی هستند که توصیه شده در کنار درمان دارویی برای کاهش عوارض جانبی و علائمی همچهون خستگی ناشی از شیمی درمانی در این بیماران استفاده شوند. استفاده از این درمان های مکمل به بهبودی کیفیت زندگی بیمار واحساس خوب بودن آنان کمک می کند. همچنین نتایج مطالعات قبلی نشان داد که مداخلات آموزشی که توسط پرستاران اجرا شد توانست میزان خستگی بیماران سرطانی تحت شیمی درمانی را کاهش دهد. بحث و نتیجه گیری: با توجه به جایگاه ویژه پرستاران در امر مراقبت بیماران سرطانی و همچنین تاثیرات مثبت درمان های مکمل و غیردارویی در کاهش خستگی بیماران سرطانی تحت شیمی درمانی، طراحی مداخلات پرستاری برای استفاده از این روش ها می تواند در کاهش عوارض جانبی بیماران از جمله خستگی که مشکلیرایج در این بیماران است، موثر باشد.

Keywords:

سرطان , خستگی , شیمی درمانی , پرستاری fatigue , chemotherapy , cancer , Nursing