معصومه فلاح زیارانی - دانشجوی دکتری بیوتکنولوژی کشاورزی، دانشکده علوم زیستی و زیست فناوری دانشگاه شهید بهشتی ،تهران، ایران
مسعود توحیدفر - گروه بیوتکنولوژی گیاهی، دانشکده علوم زیستی و زیست فناوری دانشگاه شهید بهشتی

امروزه یکی از روش های ایجاد صفات مناسب در گیاهان استفاده از روش کریسپر می باشد. با استفاده از سیستم کریسپر تغییر مورد نظر را می توان در نوکلئوتید مورد نظر ایجاد کرد. به منظور استفاده از سیستم کریسپر در راستای اصلاح گیاهان نیاز به وکتوری با حداکثر کارایی است. هر وکتور بسته به هدف مورد نظر دارای اجزای مختلفی می باشد. این وکتور باید دارای اجزایی باشد که کارایی انتقال و بیان ژن مورد نظر به حداکثر برسد. یک وکتور که به منظور انتقال صفت مورد نظر توسط روش کریسپر استفاده می شود به صورت کلی شامل اجزایی مانند Cas9،crRNA) و gRNA scaffold (tracRNA و gRNA (توالی هدف 20 نوکلئوتیدی) می باشد. امروزه به منظور افزایش کارایی سیستم کریسپر و بهبود رشد و توسعه ی سلول ها و باززایی گیاهان اجزای دیگری مانند اینترون، phosphomannose Isomerase (PMI)، (ODP2) و(WUS) WUSCHEL نیز استفاده می گردد.

وکتور، ویرایش ژنوم، مهندسی صفات، Cas9