حمیدرضا جلالی - دانشکده پرستاری دانشگاه افسری علوم پزشکی اجا تهران ایران
عباس جلالی - بیمارستان شهید بهشتی قروه کردستان ایران

زمینه واهداف: اکنون یکی از مسائل رایج در دنیای متمدن و پیشرفته امروزی مسئله پیوند عضو از یک انسان به انسان دیگر است. این عمل خیرخواهانه گرچه گاهی موجب احیای بیماران می شود اما مسلما بایستی تابع قوانین وقواعد خاصی باشدتا راه گونه سوء استفاده و برتری پویی انسان بسته شود. از این رو در قوانین مدنی کشورها مقررات خاصی در این وضع شده است. روش شناسی: این پژوهش ازنوع مروری بوده و در تدوین آن از جستجوی کتابخانه ای واینترنتی درکتب و مقالات مربوطه استفاده شده است. یافته ها: آیاتی قبیل ایه 32 سوره مائده، لزوم تلاش برای نجات زندگی انسان های در معرض خطررا بیش از پیش نشان می دهد و همچنین آیات اضطرار سوره بقره 173، انعام، 118، انعام 119 است که استفاده از حرام را در حالت اضطرار به منظور نجات انسان جایز می داند. این آیات سه گانه، اصول کلی هستند برای قاعده فقهی مشهور، الضرورات تبیح المحضورات فمن اضطر... فلااثم معلیه یعنی کسی که ضرورت اورا مجبور کند که ازاین محرمات استفاده نمایند،پس هیچ گناهی برایش نیست / این آیات، به طور واضح دلالت می کنند که محرمات در زمان اضطرار برای حفظ جان انسان مباح است وشامل تمام حرام ها می شود که یکی از موارد استفاده از اعضای انسان برای نجات انسان دیگر است. بحث و نتیجه گیری با توجه به جدید بودن این موضوع در حوزه فقهی، نص صریح خاصی مبنی بر جواز ایاحه و یا نبودن جواز برداشت عضو از جسم انسان جهت معالجه دیگری وجود ندارد وهمین امر موجب شده است که فقها نسبت به مساله پیوند اعضا از جهت تصرف در بدن زندگان و مردگان، مواضع متفاوتی اتخاذ نمایند از آنجایی که پیوند اعضا دارای نقش حیاتی در نجات جان انسان ها دارد و شرع مقدس نیز حیاتو سلامت آدمی را به عنوان اهم واجبات مورد عنایت خاص خود قرار داده است. می توان گفت، آنچه که در نظر دین مبین اسلام و فقهای عظام مهم به نظر می رسد ، اهمیت حفظ حیات مسلمانان است و در صورت ضرورت یا اضطرار این امر جایزدانسته شده است.

پیونداعضاء، مشروعیت، فقها