اصغر طهماسبی بلداجی - دکتری علوم قرآن وحدیث ازدانشگاه اراک

صلح، یکی از مباحث مهمی است که در کنار جهاد و جنگ، در آموزه های دین اسلام مورد تاکید قرار گرفته و به اهمیت و جایگاه آن در شرایط و ضوابط خود توجه شده است. با توجه به آسیب های جنگ و پیامدهای آن، توجه به صلح و نتایج آن و چگونگی نهادینه سازی آن در سطح خرد و کلان حائز اهمیت است. مقاله حاضر با روش توصیفی تحلیلی به بررسی رهاوردهای غائی صلح در سیره امام علی× می پردازد و در رویکردهای معرفتی، هدایتی، اجتماعی و نظامی به آثار این مهم اشاره می کند. تعمق در سیره حکومتی امام علی× این مهم را مشهود می سازد که امام× در برخورد با مخالفان، گذشت و مدارا را بر جنگ و سرکوب ترجیح می دادند و از راه های مختلف تلاش می نمودند تا جنگی اتفاق نیفتد. از منظر امام علی× صلحی که رضایت خداوند در آن باشد، امنیت و آرامش اجتماعی را فراهم می کند و مانع از تفرقه و ازهم گسیختی در جامعه می گردد و در شرایطی می تواند موجب هدایت افرادی گردد که ممکن است در شرایط گمراهی در جنگ کشته شوند. تبیین آموزه های علوی پیرامون صلح و رهاوردهای آن در عصر حاضر حائز اهمیت است؛ اول این که در عرصه بین الملل به معرفی صحیح اسلام حقیقی به دوراز جریان های افراطی و تفریطی کمک می نماید و مانع مهمی در مقابل شبهات اسلام هراسی می گردد. دوم آن که گفتمان صلح و توجه راهبردی و راهکاری به آن در جوامع اسلامی عامل مهمی در وحدت بیش ازپیش در پرتو اشتراکات و تقلیل اختلافات و جنگ می شود، همچنان که می تواند به شکل گیری گفتمان صلح اسلامی در سطح جهانی کمک نماید.

امام علی×، حقوق بشر، گفتمان صلح، جهاد.