تطبیق فرایند تقنین در نظام جمهوری اسلامی ایران با نظریه ی قانونگذاری به مثابه ی برنامه ریزی در راستای اجرای قوانین الهی
Publish place: Quarterly Journal of public law knowledge، Vol: 7، Issue: 19
Publish Year: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 502
This Paper With 22 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_SHORA-7-19_006
تاریخ نمایه سازی: 15 بهمن 1398
Abstract:
نظریه ی قانونگذاری به مثابه ی برنامهریزی برای اجرای قوانین الهی بر این مبنا استوار است که قانونگذاری از صلاحیت های شارع مقدس است و کارویژه ی پارلمان، برنامهریزی در قالب تنظیم قوانین برای اجرای قوانین (احکام) الهی است. این برداشت از شان قانونگذار در نظام حقوقی ایران از مبانی اسلامی نشات گرفته است که در دیدگاه بنیانگذار نظام جمهوری اسلامی ایران و برخی فقهای مجلس موسسان قانون اساسی نیز مشهود است. در اصول قانون اساسی نیز به صراحت به اختصاص تشریع به خداوند و نقش بنیادین وحی در بیان قوانین اشاره شده است. این نوشتار با روشی توصیفی- تحلیلی در پی پاسخ به این پرسش است که آیا فرایند قانونگذاری در ایران با نظریه ی مذکور مطابقت دارد این ابهام ازآن جا ناشی میشود که ابتکار عمل قانونگذاری توسط پارلمان به نحوی است که صلاحیت شارع مقدس در قانونگذاری را عملا به موضوعی غیرموثر تبدیل کرده، زیرا اجتهاد بر امر قانونگذاری در نظام مطلوب مقدم و در نظام حقوقی ایران موخر است. بر همین مبنا، مکانیزمی پیش بینی نشده است تا پارلمان از نتایج حاصل از اجتهاد فقها و در راستای اجرای احکام اسلامی، به قانونگذاری مبادرت ورزد، بلکه مجلس اغلب براساس نیازهای جامعه، به قانونگذاری میپردازد. بدین ترتیب، فقه در جایگاهی موخر از قانونگذاری قرار میگیرد و تنها به عدم مغایرت مصوبات با موازین اسلامی بسنده میکند. این تمایز ممکن است به بروز نواقصی در نظام قانونگذاری مبتنی بر شریعت مقدس منجر شود.
Keywords:
Authors
علیرضا دبیرنیا
استادیار دانشگاه قم
فاطمه سادات نقوی
کارشناسی ارشد دانشگاه قم
مراجع و منابع این Paper:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :