بیتا جواری - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز
بهرام میرشکاری - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز
فرهاد فرح وش - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز
بهمن پاسبان اسلام - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز

به منظور اندازه گیری عکس العمل کلزا از نظر برخی صفات شامل ارتفاع بوته ، تعداد شاخه های فرعی ، تعداد خورجین ، شاخص سطح برگ و درصد کلروفیل در شرایط تک کشتی و رقابت با سلمه تره آزمایشی در دانشگاه آزاد اسلامی تبریز در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی به صورت فاکتوریل با کلزای بهاره رقم هایولا 401 تراکم سلمهتره ( DW ) شامل 4 و 8 و 12 بوته در هرمتر از ردیف و زمان سبز شدن ( IW ) شامل همزمان ، 15 و 30 روز پس از سبز شدن کلزا در طی سال 1387 اجرا شد. یک تیمار کشت خالص کلزا نیز به عنوان شاهد در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که ارتفاع بوته شاهد از همه بیشتر و معادل 102/5 سانتیمتر است و بین 15 و 30 روز پس از سبز شدن کلزا اختلاف وجود ندرد و هر تیمار همزمان پس از سبز شدن کلزا نسبت به شاهد 23/5%کاهش پیدا کرده است. از نظر تعداد شاخه های فرعی شاهد از همه بیشتر بین همزمان و 15 روز پس از سبز شدن کلزا اختلاف معنی داری وجود ندارد اما در 30 روز تعداد شاخه های فرعی شاهد از همه بیشتر بین همزمان و 15 روز پس از سبز شدن کلزا اختلاف معنی داری وجود ندارد اما در 30 روز پس از سبز شدن کلزا اختلاف معنی داری وجود دارد یعنی هرچقدر علفهای هرز دیر سبز شوند تعداد شاخههای فرعی در کلزا افزایش یافته است. از نظر تاثیر تعداد خورجین در شاهد از همه بیشتر است و معادل 100/78 عدد است و کمترین تعداد خورجین در تیمار همزمان پس از سبز شدن کلزا وجود دارد. شاخص سطح برگ مابین سطوح مختلف زمان سبز شدن و سطوح مختلف تراکم سلمه تره اختلاف معنی داری وجود دارد و هر کرتی که علف هرز اثر متقابل بیشتری داشته باشد کمترین شاخص سطح برگ را دارا می باشد. یعنی شاهد بدون علف هرز بیشترین شاخص سطح برگ را دارا می باشد و I0d12 کمترین شاخص سطح برگ را به خود اختصاص داده است. از نظر درصد کلروفیل در بین سطوح مختلاف زمان سبز شدن شاهد از همه بیشتر و معادل 66/63 %است در حالیکه در تیمار همزمان با سبز شدن کلزا معادل 52/61% است و در تراکم شاهد بدون علف هرز معادل 72 % که از همه بیشتر است و کمترین درصد کلروفیل را تراکم 12 بوته در هر متر از ردیف به خود اختصاص داده که معادل 49/95% است و دلیل آن سایه اندازی علف هرز بر روی گیاه کلزا است.

کلزا ، سلمه تره ، سطح برگ ، درصد کلروفیل ، تعداد شاخه های فرعی ، تعداد خورجین ، ارتفاع بوته