امین حسین پوری - حوزه علمیه

این نوشتار به بررسی سفر های علمی ابن قولویه قمی محدث بلند آوازه شیعه به برخی مناطق جهان اسلام آن روزگار و رهاوردهای این سفرها می پردازد. پرسش اساسی این است که بر پایه داده های تاریخی و رجالی موجود، ابن قولویه به چه شهرهایی سفر کرده و در هر شهر از چه مشایخی حدیث شنیده است و تاثیر این شنیده ها را در نگارش کامل الزیارات چگونه می توان تحلیل کرد با بررسی های انجام گرفته روشن گشت ابن قولویه به سه منطقه ری ، عسکر مکرم و مصر سفر کرده است. او در ری میراث حدیثی الحسین بن علی الزعفرانی را شنیده است و در عسکر مکرم اجازه روایت میراث حدیثی علی بن مهزیار الاهوازی را از ابوعبدالرحمن محمدبن احمدبن الحسین العسکری دریافت نموده است. ابن قولویه به مصر هم سفری داشته که در آن از محمد بن احمد بن ابراهیم بن سلیمان ابو الفضل الجعفی الکوفی معروف به الصابونی ، ابو عیسى عبید الله بن الفضل الطائی النبهانی ، ابو علی احمد بن علی بن مهدی الرقی الانصاری و ابوالحسین احمدبن عبدالله بن علی بن اسحاق الناقد حدیث شنیده است . ابن قولویه از مسموعات خود در این سفرها به عنوان منبعی برای تالیف کامل الزیارات بهره برده است.

ابن قولویه , کامل الزیارات, سفرهای علمی, منابع حدیثی, حوزه های حدیثی