بهاره خردمند - کارشناس ارشد پژوهش هنر
مریم خردمند - دانشجوی دکترای حکمت هنرهای دینی، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم.

دعا و نیایش نیازی است که در فطرت همه انسان­ ها سرشته شده است و از این ­رو در تمام فرهنگ­ های جهان جایگاه ویژه ­ای دارد. چنانکه این مضمون در هنر نیز جلوه­ گر شده است. در کنار نمایش مضامین ادبی، حماسی، تاریخی و... هنر نگارگری، مفاهیم دینی همچون دعا و نیایش را نیز به تصویر کشیده است. از این رو، هدف این پژوهش آن است که به شیوه­ ای توصیفی تحلیلی به بررسی نگاره ­های مکتب تبریز اول و دوم با مضمون دعا و نیایش بپردازد. از طریق بررسی نگاره ­های منتخب این مکتب، نویسندگان این مقاله نشان خواهند داد که چگونه نگارگران ایرانی با تاثیرپذیری از فرهنگ معنوی حاکم و تلفیق آن با عناصری چون پیکره­ های در حال دعا، تصاویر فرشته و به­ کاربردن ترکیب ­بندی­ های اسپیرال و رنگی، درکی زیباشناختی از مفهوم نیایش و فرهنگ معنوی در نگاره ها ارائه دادند.

دعا و نیایش, نگارگری, مکتب تبریز, فرهنگ معنوی