غلامرضا زمانی - عضو هیئت علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند
محمدحسین شریعتمداری - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه بیرجند
محمد گلباشی - دانشجوی کارشناسی ارشد پردیس ابوریحان دانشگاه تهران

تنش خشکی بعنوان مهمترین عامل محدود کننده ، نقش مهمی در کاهش تولید گیاهان زراعی در جهان دارد. بنابراین دست یابی به ژنوتیپهای مقاوم ضروری میباشد. به منظور بررسی اثر خشکی روی جوانه زنی و رشد گیاهچه 4 ژنوتیپ آفتابگردان شامل آذرگل اروفلور، مگاسان و هایسان در 5 سطح مختلف خشکی { 0(آب مقطر)،0/3-، 0/5-، 1- و 1/5- مگاپاسکال) با استفاده از پلی اتیلن گلیکول 6000 طرحی بصورت آزمایش فاکتوریل دو فاکتوره در 4 تکرار در قالب طرح کاملا تصادفی مورد بررسی قرار گرفت . پس از جوانه زنی، طول ساقچه، طول ریشه چه، طول گیاهچه، سرعت و درصد جوانه زنی، وزن تر ساقه چه، وزن تر ریشه چه، وزن تر گیاهچه، وزن خشک ساقه چه، وزن خشک ریشه چه، وزن خشک گیاهچه، نسبت ریشه چه به ساقه چه و بنیه بذر اندازه گیری شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده ها نشان داد که پتانسیل آب بر سرعت و درصد جوانه زنی تاثیر بسیار معنی داری دارد بطوریکه با کاهش پتانسیل آب، درصد و سرعت جوانه زنی کاهش یافت، اما درصد جوانه زنی نسبت به سرعت جوانه زنی از حساست کمتری نسبت به تنش خشکی برخوردار بود. حداکثر درصد جوانه زنی در غلظت 0/5- و حداکثر سرعت جوانه زنی در غلظت صفر بدست آمد. تحت شرایط تنش، ژنوتیپ مگاسان دارای طول ریشه چه و طول گیاهچه و نسبت ریشه چه به ساقه چه بالاتری برخوردار بود. نتایج این تحقیق نشان داد که رقم آذرگل در تنش خشکی در دو صفت درصد و سرعت جوانه زنی از سه رقم دیگر برتر بود

تنش خشکی، آفتابگردان، شاخصهای جوانه زنی، گیاهچه