محمدجواد مهدوی نژاد - دانشیار دانشکده هنر و معماری دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
مجید منصورپور - کارشناسی ارشد معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
مصطفی مسعودی نژاد - مربی گروه معماری دانشگاه آزاد واحد اهواز، اهواز، ایران

خانه های دوران قاجار در شهر دزفول، نمونه ای ارزشمند از معماری معاصر ایران به شمار می آیند که به خوبی توانسته اند با شرایط خاص اقلیمی خوزستان هماهنگ شوند. هدف از این پژوهش شناسایی الگوی مسکن قاجاری دزفول و چگونگی تاثیرپذیری آن از اقلیم، به عنوان عنصر هدایت کننده فرایند طراحی معماری است. از این رو با بررسی یازده نمونه از خانه­های دوره قاجاریه دزفول و همچنین استفاده از تحلیل داده­های حاصل از پرسش نامه­های جمع­آوری شده از متخصصان آشنا با معماری منطقه، مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته­ها حاکی از آن است که بسیاری از ویژگی های خانه­های دزفول به نحوی با متغییرهای فرهنگی، اعتقادی، زیباشناختی، اقتصادی و اجتماعی هماهنگ بوده اند؛ و تمامی آنها بر نقش ممتاز اقلیم در جهت­دهی و شکل­گیری معماری تاکید می نماید؛ و نشان می دهد که اقلیم چگونه به عنوان بخشی از فرایند طراحی معماری سبب ارتقاء کیفیت مسکن معاصر دزفول شده است.

اقلیم, معماری معاصر, خانه های معاصر دزفول, فرایند طراحی معماری, دوران قاجاریه