فرح حبیب - استاد، دانشکده هنرومعماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.
مهدیه حسینی نیا - ستادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد زرند، کرمان، ایران

پایداری شهرهای سنتی ایران در گذشته نه تنها نتیجه انسجام کالبدی آنها بلکه نتیجه توجه به شهر، به عنوان مکانی برای زندگی ساکنان آن بوده است. پژوهش حاضر در پاسخ به چگونگی پایداری ارگ بم از منظر شکل شناسی در تداوم زمان ابتدا با رویکردی تحلیلی به تبیین چارچوبی نظری مبتنی بر روابط میان مولفه های شکل شناسی شهری و فشردگی از منظر آن در ارتباط با پایداری شهرها و سپس به نحوه انطباق آن با شرایط زندگی در ارگ بم می پردازد. تحقیق حاضر بیانگر آن است که تا زمانی که فشردگی کالبدی در ارگ بم در مطابقت و ترکیب به هم تنیده عوامل انسانی- درونی شهر بوده توانسته پاسخی موثر در پایداری آن از منظر شکل شناسی باشد. مولفه های مذکور دربرگیرنده مولفه کالبد مصنوع در مطابقت با کالبد طبیعی شهر، عمده ترین عوامل انسانی (مولفه های عملکردی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی) در ترکیبی به هم تنیده در طول زمان می باشند.     

پایداری شهری, شکل شناسی شهری, فشردگی کالبدی, فشرده, ارگ بم