ناصر صباغ نیا - گروه اصلاح نباتات دانشگاه تربیت مدرس
حمید دهقانی - گروه اصلاح نباتات دانشگاه تربیت مدرس
بهرام علیزاده - بخش دانههای روغنی موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر
محمد مقدم - گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه تبریز

به منظور ارزیابی عملکرد دانه و برآورد پارامترهای ژنتیکی و تعیین چگونگی کنترل ژنتیکی این صفات در کلزا (Brassica napus L.)، از طرح تلاقی دیآلل با 9 والد استفاده گردید. والدین و نتاج آنها به همراه 4 رقم مازاد در قالب یک طرح لاتیس ساده 7*7 با دو تکرار کشت گردیدند. بر اساس نتایج تجزیه واریانس، میانگین مربعات ژنوتیپ ها GCA و SCA برای عملکرد ژنوتیپهای مورد مطالعه در سطح احتمال یک درصد معنی دار گردید. در این مقاله از روش گرافیکی GGE biplot برای تجزیه و تحلیل داده های دیالل استفاده گردید. روش بایپلات والدین مورد بررسی را بصورت تستر و انترای در یک نمودار نشان داده و امکان استخراج اطلاعات بطور گرافیکی را فراهم مینماید. نتایج حاصل از روش بایپلات نشان داد که دو مولفه اصلی 83 درصد (مولفه اصلی اول 55 درصد و مولفه اصلی دوم 28 درصد) از تغییرات مشاهده شده را توجیه نمودند. روش گرافیکی GGE biplot نشان داد والدین Slm046 و Modena دارای بیشترین قابلیت ترکیب پذیری عمومی بودند. والد Orient دارای کمترین مقدار قابلیت ترکیب پذیری عمومی مثبت بود ولی قابلیت ترکیب پذیری عمومی Colvert در حد صفر بود. بیشترین مقدار قابلیت ترکیب پذیری خصوصی ناشی از والد OPERA بود و قابلیت ترکیب پذیری خصوصی ناشی از دو والد خاص OPERA و COLVERT بیشترین بود. بطور کلی نتایج این تحقیق نشان داد که در بین والدین مورد بررسی هتروزیس کافی برای توسعه ارقام هیبرید وجود دارد.

دیالل، بایپلات، کلزا