محسن ابوطالبی اصفهانی - دانشگاه اصفهان، دانشکده عمران و حمل و نقل
مهرداد رضوانی - دانش آموخته کارشناسی ارشد، دانشکده عمران و حمل و نقل، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

نیاز به توسعه و به دنبال آن افزایش درخواست ظرفیت حمل بار در کشور و محدودیت­های موجود در برخی موارد منجر به تغییر آیین نامه­های مربوطه می­شود. تغییر در مقررات حمل بار و افزایش تناژ عبوری از مسیر با توجه به عدم تطابق با طرح روسازی های در حال بهره­برداری، موجب وارد شدن آسیب­های جدی به سازه روسازی خواهد شد. بنابراین هدف این پژوهش بررسی تاثیر اصلاح مقررات حمل بار در سال 1390 و اضافه بارها بر خسارت وارده به راه­ها، می­باشد. همچنین به بررسی جرایم و حساسیت روسازی به نوع وسیله نقلیه با اضافه بار، پرداخته شده است. در این ارتباط از داده های سیستم هوشمند تردد شمار و توزین در حال حرکت (WIM) نصب شده در محور اصفهان-مورچه خورت و اصفهان- نایین، استفاده شده است. بر اساس مقررات حمل بار و آیین­نامه مربوط و نحوه کلاس بندی خودروها در سیستم تردد شمار و WIM و تطابق آنها با یکدیگر، ضریب­بار هم ارز کل و محورهای هر کلاس محاسبه و در حالت قبل و بعد مقررات حمل بار، با بار مجاز و با اضافه بار محوری و اضافه بار کلی وسیله نقلیه، با یکدیگر مقایسه و خسارت وارده به روسازی، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان دهنده آن است که تغییر مقرارت موجب وارد شدن خسارت جبران ناپذیر به سازه روسازی موجود شده و اضافه بارها بخش قابل توجهی از بارگذاری را به خود اختصاص داده­اند. همچنین هیچ تناسبی بین جریمه دریافتی، جریمه تعیین شده طبق ضوابط و خسارت وارده از طرف وسایل نقلیه با اضافه بار، وجود ندارد.­از طرف دیگر خرابی روسازی به باربر دو محور نوع 2، بیشترین حساسیت را دارد. بنابراین، استفاده از سیستم WIM جهت کنترل بارها و توزیع آن روی محورهای باربرها ضروری است و تغییر مقررات مستلزم صرف هزینه بیشتر برای تعمیر و نگهداری است که وضعیت موجود دو محور یاد شده گواه برآن است.

مقررات حمل ونقل بار, خرابی راه, اضافه بار, تردد شمار, سیستم WIM