محمد عظیمی گندمانی - مدرس گروه علوم کشاورزی دانشگاه پیام نور واحد گندمان
هوشنگ فرجی - استادیار دانشگاه یاسوج
مصطفی علینقی زاده - مدرس گروه علوم کشاورزی دانشگاه پیام نور واحد گندمان

در این پژوهش به منظور بررسی عملکرد و صفات مرتبط با ان در ژنوتیپهای کلزا تحت شرایط نرمال و ابیاری محدود و تعین ارقام متحمل به تنش خشکی در دانشگاه پیامنور واحد گندمان، 15 لاین کلزا در دو آزمایش جداگانه بدون تنش )آبیاری معمول( و تنش خشکی )آبیاری محدود(، در طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار کشت شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که ارقام از نظر صفات مورد بررسی اختلاف معنی داری دارند که بر وجود تنوع ژنتیکی بین ارقام دلالت داشت. صفات از نظر وراثت پذیری، ضریب تغییرات ژنوتیپی و ضریب تغییرات فنوتیپی مورد ارزیابی قرار گرفتند و اکثر صفات اندازهگیری شده دارای ضریب تغییرات زنوتیپی قابل ملاحظهای بودند. نتایج حاصل نشان داد در شرایط تنش صدمات زیادی به ترتیب به عملکرد دانه، تعداد دانه در بوته، عملکرد بیولوژیک و تعداد غلاف وارد شد. بطور کلی درشرایط بدون تنش تعداد غلاف و در شرایط تنش شاخصبرداشت بیشترن همبستگی را با عملکرد دانه داشتند. نتایج رگرسیونهای مرحلهای نشان داد که حداکثر اختلاف عملکرد دانه لاینها را میتوان به تعداد غلاف، اندازه بذر، وزن صددانه، شاخص برداشت و عملکرد بیولوژیک نسبت داد. نتایج تجزیه علیت تاکید بر نقش مهم اثرات این صفات در عملکرد دانه داشت بطور کلی در شرایط بدون تنش بیشترین اثر مستقیم و مثبت بر عملکرد دانه مربوط به عملکرد بیولوژیک بود و در شرایط تنش مربوط به شاخص برداشت است. به منظور گروه بندی ژنوتیپها بر اساس صفات فنوتیپی مورد بررسی، از تجزیه خوشهای به روش UPGMA استفاده گردید و در شرایط بدون تنش و تنش لاینها به 5 گروه تقسیم شدند.

تنوع ژنتیکی، همبستگی، کلزا