بررسی مشارکت اجزای عملکرد در تعیین عملکرد دانه آفتابگردان در رژیم های آبیاری و الگوی های کشت با استفاده از رگرسیون گام به گام و ضریب همبستگی پیرسون

به منظور تعیین اهمیت نقش اجزای عملکرد دانه در تعیین عملکرد دانه در رژیم های آبیاری و الگوی های کشت آفتابگردان رقم ایروفلور آزمایش مزرعه ای با تیمارهای کم آبیاری در پنج سطح (I1: صدر در صد ظرفیت زراعی یا آبیاری کامل I2: هفتادو پنج درصد ظرفیت زراعی در انتهای رشد رویشی، I3: پنجاه درصد ظرفیت زراعی در انتهای رشد رویشی، I4: هفتاد و پنج درصد ظرفیت زراعی در زمان گلدهی، I5: پنجاه درصد ظرفیت زراعی در زمان گلدهی) و دو آرایش کاشت (50-45 و 75 سانتی متری) در سال 1387 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز انجام شد. طرح آزمایشی به صورت یک بار خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار بود و آرایش کاشت در کرت اصلی و سطوح کم آبیاری در کرت فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که با پهن تر شدن فاصله کشت، در بین اجزای عملکرد دانه تاثیر وزن دانه( 65 درصد تعییرات) برعملکرد نهایی دانه بیشتر شده و قادر به تبیین 65 درصد تغییرات عملکرد نهایی دانه بوده است. به عبارت دیگر در این شرایط اهمیت وزن دانه در طیق از تعداد دانه بیشتر شده و در ردیفهای باریکتر تعداد دانه اهمیت بیشتری نسبت به وزن دانه( 62 درصد در مقابل 0/063تغییرات) دارد. همچنین در تیمار آبیاری نرمال (I1)وزن دانه در طبق توجیه گر 69 درصد از تغییرات عملکرد دانه بوده است و با اعمال تنش آبی در مرحله ساقه دهی، ارتفاع بوته توجیه گر 62 و 58 درصد از تغییرات عملکرد دانه در تیمارهای I2 ، I3 بوده است که احتمالا مبین نقش بسیار مهم پویا شدن مواد ذخیره شده در میانگره های ساقه می باشد. در حالیکه با اعمال تنش در مرحله گلدهی تعداد دانه در طبق 92 درصد و قطر طبق 96 درصد از تغییرات عملکرد دانه را به ترتیب در تیمارهای I4 و I5 توجیه نموده است.نتایج تجزیه همبستگی پیرسون نشان داد که عملکرد دانه همبستگی مثبت و معنی داری با عملکرد بیولوژیک (r=0.92**)، وزن دانه در طبق (r=0.78*) ، ارتفاع گیاه (r=0.77*) و قطر طبق (r=0/62*) دارد.