مهدی متین زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد شناسایی و مبارزه با علفهای هرز دانشگاه آزاد اسل
شاپور لرزاده - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر،
مصطفی حسین پور - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی صفیآباد دزفول
حسن نوریانی - دانشجوی دکترای فیزیولوژی گیاهان زراعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم

به منظور تعیین دورهی بحرانی کنترل علفهای هرز در کلزای پاییزه رقم هایولا 401 در شرایط آب و هوایی شمال استان خوزستان، آزمایشی در سال زراعی 87-1386 در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 14 تیمار و 4 تکرار انجام شد. تیمارها در دو گروه به صورت کنترل و تداخل علفهای هرز روئیده شده از بانک بذر خاک مزرعه در مراحل فنولوژیکی رشد کلزا شامل دو برگی، چهار برگی، شش برگی، هشت برگی، ابتدای گلدهی، 50 درصد غلافدهی و برداشت (به عنوان شاهد) انتخاب شدند. نتایج این آزمایش علاوه بر نشان دادن تنوع گونهای علفهای هرز منطقه، نشان از اختلاف در زمان ظهور و شروع رقابت آنها داشت به طوریکه گندم قبل از کلزا سبز شده و خردل وحشی و پنیرک همزمان با کلزا سبز شدند. یونجه وحشی و پیچک صحرایی نیز پس از کلزا سبز شدند. همین اختلافها تأثیر مهمی در تعیین و تغییر دورهی بحرانی کنترل علفهای هرز در گیاهان زراعی دارند. تیمارهای کنترل و تداخل علفهای هرز بر تمام مؤلفههای اندازهگیری شده بجز وزن هزار دانهی کلزا و ارتفاع بوته کلزا به طور معنی داری تأثیر گذاشتند. بیشترین عملکرد دانه در تیمار شاهد کنترل تمام فصل و کمترین آن در تیمار شاهد تداخل تمام فصل به دست آمدند. در نهایت دورهی بحرانی کنترل علفهای هرز با احتساب 5درصد کاهش مجاز عملکرد، یک دورهی 59 روزه در فاصلهی زمانی بین 31 روز تا 90 روز پس از سبز شدن یعنی در مراحل 4 برگی تا ابتدای گلدهی کلزا و با احتساب 10 درصد کاهش مجاز عملکرد، دورهی 27 روزه در فاصلهی زمانی 41 روز تا 68 روز پس از سبز شدن، مصادف با مراحل ابتدای 6 برگی تا 8 برگی کلزا تعیین گردید.

دوره بحرانی، کنترل علفهای هرز، کلزا، تداخل علفهرز