رحیم محمدیان - کارشناس ارشد اصلاح نباتات
محمدباقر خورشیدی بنام - محقق مرکز تحقسقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی
بهنام طهماسپور - کارشناس ارشد اصلاح نباتات
الناز لطیفیان - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت

به منظور دستیابی به مناسبترین رقم یا ارقام سازگار کلزا در منطقه تبریز و همچنین تاریخ کاشت مناسب که گیاه کلزا بتواند در طول دوره رشد از عوامل مساعد محیطی استفاده نماید، تحقیقی در سال زراعی 86-1385 در مزرعه تحقیقی ترویجی شهرستان تبریز اجرا شد آزمایش بصورت کرتهای خرد شده (اسپلیت پلات) در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار مورد ارزیابی قرار گرفت. کرتهای اصلی شامل چهار تاریخ کاشت ( 20 و 30 شهریور، 10 و 20 مهر) و کرتهای فرعی شامل سه رقم PF ،Ebonite و Elvise بودند. بطورکلی تاریخهای کاشت از لحاظ عملکرد دانه در سطح احتمال 1% اختلاف معنی داری داشتند و تاریخ کاشت اول (81/6/20) بیشترین عملکرد دانه و تاریخ کاشت چهارم(81/7/20) کمترین عملکرد دانه را تولید نمودند. بدین ترتیب تاخیر در کاشت سبب کاهش عملکرد دانه از طریق کاهش وزن هزار دانه و تعداد غلاف فرعی شد. تاریخ کاشت بر روی اجزایی چون تعداد شاخه فرعی، تعداد غلاف در بوته و نیز تعداد دانه در غلاف در سطح احتمال 1% تفاوت معنیداری را نشان داد. بیشترین میزان عملکرد دانه از رقم Ebonite حدود 3890 کیلوگرم در هکتار به دست آمد که با ارقام Elvise و PF اختلافی از نظر آماری نداشت. بالاترین میزان عملکرد به مقدار 4575 کیلوگرم در هکتار از رقم Ebonite و در تاریخ کاشت اول (81/6/20) حاصل شد.همچنین بیشترین تعداد غلاف در بوته مربوط به رقم PF و کمترین آن مربوط به رقم Ebonite بود. بیشترین تعداد دانه در غلاف مربوط به Ebonite و کمترین آن مربوط به رقم Elvise بوده و از نظر وزن هزار دانه بیشترین و کمترین مقدار به ترتیب مربوط به ارقام Ebonite وElvise بود. بهترین زمان کاشت در منطقه کلیبر 20 تا 30 شهریور بدست آمدو رقم Ebonite به دلیل تولید عملکرد دانه زیادتر نسبت به سایر ارقام برتری داشت.

اجزای عملکرد، تاریخ کاشت، رقم و عملکرد دانه