جاسم نریمانی - کارشناسی ارشد معماری از دانشگاه آزاد اسلامی واحد سپیدان گروه هنر و معماری، دانشکده هنر، معماری و شهرسازی، واحد سپیدان، دانشگاه آزاد اسلامی، سپیدان، ایران
معصومه سازنده - گروه هنر و معماری، دانشکده هنر، معماری و شهرسازی، واحد زرقان، دانشگاه آزاد اسلامی، زرقان، ایران

عدم شناخت مناسب الگوی مسکن بومی باعث گشته تا روستائیان به ساخت مسکن با طرحهای شهری رو بیاورند. این امر موجب شده تا چهره روستاها دگرگون، هویت روستایی مخدوش و روستاهایی با سیمای دوگانه شکل بگیرند. در این شرایط، روستاها درحالیکه پژواکی از الگوهای زیستی و معیشت سنتی را به گوش ناظران خود میرساند، نه بهطور کامل از ویژگیهای روستاهای چند دهه پیش برخوردار هستند و نه در چارچوب تصورات رایج ما درباره فضاهای شهری میگنجد؛ لذا نیاز است که با شناخت الگوی مسکن بومی منطقه در جهت برچیدن این دوگانگی از چهره روستاها باشیم. این مقاله با نگاه به هویتهای بومی، به خصوص الگوی بومی منطقه ای و بر اساس اصول ثابت معماری روستایی در نظر دارد معماری به مخاطره افتاده روستای حاجی آباد را بازیابی کند. این به مفهوم مرمت یا حتی بازگشت به معماری گذشته نیست؛ بلکه به معنای طراحی واحدهای مسکونی روستایی بر اساس نیازهای جدید ساکنین روستا در تلفیق با اصول ثابت بهجامانده از الگوهای بومی گذشته منطقه است. برای دستیابی به این مهم در این پژوهش ابتدا بامطالعه کتابخانه ای و میدانی سعی بر شناخت الگوی بومی منطقه شده و در جهت آشنایی با نیازهای امروز ساکنین از مسکن نیز اقدام به جمعآوری اطلاعات از طریق مصاحبه و پرسشنامه شده است. درنهایت نیز با تقسیم بندی روستا به چهار دسته، برای هر گروه یک مجموعه مسکونی با رویکرد الگوی بومی منطقه و توجه به نیازهای هر گروه، طراحیشده است.

طراحی، مسکن روستایی، الگو، معماری بومی، حاجی آباد.