حمید خیرالدین - استاد یار دانشکده کویر شناسی دانشگاه سمنان

تغییر کاربری زمین، فرایندی است که در نتیجه پدیده های بیوفیزیکی و اقتصادی -اجتماعی شکل میگیرد و به مکان جغرافیایی، مقیاس، اندازه زمین و وضعیت فعلی کاربری زمین، ارتباط و وابستگی پیدا میکند. کار رایج مدلسازان در این حوزه، توضیح و تشریح فرایند مذکور بر اساس یکسری مفاهیم و مکانیزمهای خاص است (مانند اتوماسیون سلولی). در نتیجه، مفاهیم تغییرات کاربری زمین از یکسری اصول محوری تشکیل شده است که میتوان تصور کرد فرایندهای دنیای واقعی بر اساس این اصول عمل میکنند. در ادامه، این اصول و مفاهیم در قالب الگوریتمهایی پیاده سازی میشوند که این الگوریتم ها، مدلهای مختلف تحلیلی را شکل میدهند. در واقع، یک الگوریتم و یا یک مدل شبیه سازی، چیزی به غیر از مفاهیم و اصول محوری که در قالب قوانین محاسباتی پیاده سازی شده است، نیست.قانونگذار با هدف حفظ کاربری زمین های زراعی و باغ ها و تداوم بهره وری آنها در سال 1374 قانونی با عنوان قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ها به تصویب رساند تا از تغییر کاربری این اراضی جلوگیری کند، اما اینکه تا چه اندازه موفق بوده باید با بهره گیری از نظرات کارشناسان و متولیان این امر و پس از بررسی و ارزیابی با زبان آمار پاسخ گفت .آنچه مسلم است، پس از تصویب این قانون شاهد گسترش حاشیه شهرهای بزرگ و تبدیل اراضی کشاورزی و باغ ها به اماکن تجاری و مسکونی هستیم. در هر صورت صرفا0 با هدف ارتقای دانش عمومی با بررسی مقررات مربوط به این امر می پردازیم .اراضی زراعی و باغ هایی که در خارج از محدوده قانونی شهرها و شهرک ها قرار گرفتند موضوع این قانون هستند و محدوده قانونی شهرها بر اساس قانون تعاریف ضوابط تقسیمات کشوری مصوب 1362 و محدوده شهرک ها بر مبنای مصوبه مراجع قانونی ذیربط صورت می گیرد. در مورد محدوده روستاها در طرح های هادی یا بهسازی روستا به محدوده ای گفته می شود که به تصویب مراجع قانونی ذیربط رسیده باشد و در روستاهای فاقد طرحهای هادی یا بهسازی محدوده مسکونی موجود در روستا ملاک است.

کاربری اراضی، شهرسازی، باغ، زمین کشاورزی، مدل کاربری اراضی