اسفندیار ترابی کوجلی - کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس
معصومه حصاری دیلمی - کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین
مجید شاهرودی - گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه آزاد اسلامی

فرسودگی واقعیتی است که تاکنون بیشتر شهرهای باسابقه و تاریخی ایران، تحت تاثیر آن قرار گرفته اند. آنچه مسلم است در اینگونه شهرها این مساله، رشد بافت شهری را مختل کرده و آن را به پیرامون سوق میدهد و بنابراین افزونبر نابودی بافتهای درونی و باسابقه ی شهری، هزینه های هنگفتی را با ایجاد بافتهای نوظهور بر گرده ی شهر تحمیل میکند. بافت فرسوده، بافتی می باشد که در فرآیند زمانی طولانی شکل گرفته و تکوین یافته و امروزه از لحاظ عملکردی دچار چالش هایی بوده و پاسخگوی نیازهای امروز نمی باشد و توجه و برنامه ریزی برای بهبود وضعیت کنونی بافت های فرسوده ضروری است، چرا که با گذشت زمان وضعیت این بافت ها هر روز وضعیت نامناسبی به خود می گیرد. تعیین محدوده های فرسوده شهری، شناسایی ویژگیها، برنامه ریزی و انواع مداخله در این نوع از بافتها یکی از مباحث عمده نظام شهرسازی کشور در سالهای اخیر را تشکیل میدهد بسیاری از این بافتها با مشکلات عدیدهای از جمله مسایل اجتماعی، زیست محیطی و بالخصوص اقتصادی روبرو هستند و یکی از راه های پاسخگویی مناسب به این نوع از بافتهای شهری اقدماتی از جمله رویکرد مشارکتی می باشد. بر همین اساس هدف اصلی پژوهش حاضر ارائه راهبردهای ساماندهی بافتهای فرسوده شهری با رویکرد توسعه پایدار و مشارکت مردمی در شهر گلستان با روش توصیفی- تحلیلی می باشد. در انتهای پژوهش این نتیجه حاصل شد که برنامه باز آفرینی، نوسازی و بهسازی بافت های فرسوده شهری به دلیل امکان استفاده از ظرفیت های قابل توجه و به دلیل احداث مسکن و توسعه دسترسی به خدمات شهری در آن به عنوان یکی از برنامه های سیاست توسعه درون زای شهری محسوب می شود لیکن تحقق این برنامه به دلیل سرمایه گذاری هنگفت مورد نیاز آن، با توجه به سطح گسترده بافت های فرسوده جز، مشارکت مردم و بخش غیر دولتی امکان پذیر نیست. و می توان این پیشنهاد داد: ارج نهادن به میزان مشارکت در افزایش و بهره وری سرمایه اجتماعی در محدوده مورد پژوهش، استفاده از زمین های بایر درون بافتهای فرسوده، پتانسیلی برای ایجاد فضاهای سبز شهری، زمینه برای بهبود بافت فرسوده ی شهر گلستان پیشنهاد میگردد.

بازآفرینی، مشارکت مردمی، بافت فرسوده، مشارکت، توسعه پایدار