حسین حسینی دولت قلعه - کارشناسی ارشد اقلیم شناسی و دبیر اداره آموزش و پرورش منطقه زیویه کردستان
برومند صلاحی - دانشیار اقلیم شناسی دانشگاه محقق اردبیلی

هدف از مطالعات همدید یافتن رابطه ی بین پدیده های محیطی والگوهای گردشی جو است. در این میان بارش یکی از پیچیده ترین و درعین حال حیاتی ترین رخداد اقلیمی است. درمحدوده جغرافیایی ایران هر ساله سیلاب های متعددی در قسمت های مختلف رخ می دهد، که قسمت عمده ی آن ناشی از بارش های سنگین است. در این پژوهش برای تحلیل همدیدی الگوهای مولد بارش های سنگین استان کردستان ابتدا اطلاعات درباره حداکثر بارندگی روزانه ایستگاه های سینوپتیکی در دوره آماری بلندمدت، استخراج شده و سپس روزهای دارای بارش بیش از 30 میلیمتر مشخص گردید. سپس روند خطی و پلی نومیال بارش هار در محیط Excelوانحراف معیار، چولگی، کشیدگی، میانه، مد و میانگین در محیط نرم افزار SPSS رسم و مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. برای دوره های موردمطالعه بااستفاده از نرم افزار SAMDA توزیع نرمال و پیرسون تیپ 3 بارش ها ارزیابی شده درنهایت احتمال وقوع بارش های سنگین بادوره های برگشت 2، 3، 5، 10، 25، 100 و 200 سال تعیین شد. برای تحلیل همدیدی هم از نقشه های سینوپتیکی تراز سطح دریا و ژئوپتانسیل 850 و 500 هکتوپاسکال و نقشه های امگا و وزش رطوبتی و آب قابل بارش در ترازهای 850 و 500 ه. پ استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که بارش های بیش از 30 میلی متر در تراز سطح دریا با سامانه های کم فشار عراق و پرفشار اروپای شرقی ایجاد شده ودر سطوح بالا هم از تشکیل ناوه ای از شمال سیبری تا مرکز سودان و قرار گیری منطقه پژوهش در جلو این فرود، این بارش ها اتفاق افتاده است. همچنین نقش تغذیه ی رطوبتی دریای سرخ، دریای مدیترانه، خلیج فارس، اقیانوس اطلس و دریای سیاه بارزبوده و ایجاد هسته های صعود بر روی عراق، شرق ترکیه و غرب ایران، در رویداد این بارش ها موثر بوده است.

استان کردستان،الگوهای همدیدی، بارش های سنگین، تحلیل آماری