عارف شاهی آقبلاغی - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تهران
ابراهیم فرهادی - دانشجوی کارشنای ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تهران
اکبر رهنما - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه خوارزمی

روند شهرنشینی همواره به عنوان بازتاب تحولات اقتصادی و اجتماعی بررسی می شود و تغییرات آن متاثر از الگوی ازتوسعه اقتصادی و اجتماعی است. روند شهرنشینی در ایران با گذار از مرحله سنتی به مرحله مدرن و سرمایه داران در اوایل قرن حاضر تا سال 2804 دوره بطئی را طی می کرد و از سال 2804 به دلیل فروپاشی روابط سنتی تولید در روستا و اتکا به درآمدهای نفتی، شهرنشینی سریع را تجربه کرده است که تاکنون نیزادامه داشته است توسعه برون زا و وابسته به نفت، باعث تمرکزگرایی در سطوح مدیریتی و سیاسی کشورشد که با سیاست های قطب رشدمنجر به تمرکز شدید درکلانشهرهای ملی و منطقه ای شده ومشکلات عدیده ای را به وجود آورده است. پژوهش حاضر به منظور بررسی سازمان فضایی استان گیلان انجام شده است که از نظر هدف کاربردی و از نظر روش تحلیلی توصیفی تحیل است داده های لازم از منابع آماری گردآوری شده و در قالب مدلهای نخست شهری ،تمرکز وتعادل تحلیل شده اند. یافته های تحقیق شان می دهد که استان گیلان همواره از جمعیت روستایی بیشتر و پیشینه شهرنشینی کمتری برخوردار بوده است. که سطح شهرنشینی استان در طی پنج دهه اخیر از روندی افزایشی برخوردار بوده ومرتب از سهم جمعیت روستایی از کل جمعیت کاسته شده و به سهم جمعیت شهری افزوده شده است. در طی دهه های گذشته، پراکندگی جمعیت در سطح استان گیلان نامزون و نامتقارن بوده و به طوری که شهر رشتهمواره بیشترین میزان و درصد شهرنشینی را به خود اختصاص داده است، میاگین این میزان در شش دوره سرشماری، حدود 1/43 درصد بوده است. این عدم تعادل در توزیع جمعیت ناشی از عدم تعادل در توزیع امکانات و خدمات، بین نقاط شهری استان از یک سو و بین نقاط شهری و روستایی از سوی دیگر است.

شبکه شهری، شهرنشینی، شاخص الدریچ، استان گیلان