مرضیه نقدی زاده - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، دانشکده علوم پایه، گروه فیزیک
عفت یاحقی - دانشگاه بین المللی امام خمینی، قزوین

جوشکاری در بسیاری از صنایع نقش مهمی را ایفا می کند. در اتصالات جوش به دلایل مختلف عیوبی ممکن است ایجاد شود که باعث کاهش استحکام جوش می شود. عدم توجه به این امر، خسارات و هزینه های سنگینی به دنبال خواهد داشت. تدابیری به منظور شناخت این آسیب ها و تعیین کیفیت جوش برای جلوگیری از خسارات در نظر گرفته می شود. برای تعیین کیفیت جوش و تشخیص عیوب جوش از آزمون های مخرب و غیرمخرب استفاده می شود که در این میان، آزمایش های غیرمخرب از اهمیت ویژه ای به دلیل آسیب نرساندن به قطعه مورد آزمایش برخوردار هستند و دامنه گسترده ای را شامل می شوند. یکی از روش های موثر در تشخیص عیوب داخلی بسیار ریز و عیوب حجمی مانند حفره، ترک و تخلخل، روش رادیوگرافی صنعتی بوده که با استفاده از پرتوهای ایکس در ضخامت قطعه مورد نظر نفوذ کرده و تصویری را به منظور تشخیص بهتر عیب ارائه می دهد اما به دلیل شرایط حاکم، این تصاویر ثبت شده همراه با نویز بوده و گاها از کیفیت لازم برخوردار نبوده یا تصویر تخریب شده و تشخیص عیوب را با مشکل مواجه می کند. برای رفع این مشکل از روش های پردازش تصویر استفاده می شود. در این پژوهش با استفاده از روش های تشخیص لبه با عملگرهای گرادیان و لاپلاس، روش های آستانه گذاری و افزایش کنتراست بر روی تصاویر رادیوگرافی صنعتی، تصاویر خروجی شبیه سازی شده و عیوب مورد نظر تشخیص داده شده اند. نتایج نشان می دهد هر روش برای عیوب مختلف کارایی متفاوتی دارد. برای مثال در روش های مبتنی بر گرادیان با انتخاب آستانه مناسببه صورت دستی، درصد تشخیص عیوب متفاوت هستند. عملگر سوبل با مقدار آستانه مشخصی 46/2% عیب حفره و عملگر سوبل، پرویت و روبرت با مقدار آستانه دیگری، % 70 عیوب ترک را تشخیص داده اند و هیچ کدام از آن ها توانایی آشکارسازی عیب تخلخل را نداشته اند. همچنین نتایج نشان می دهد در روش افزایش کنتراست، عیوب حفره، ترکو تخلخل با دقت بالایی واضح تر شده اند و پارامترهای محاسبه شده مانند نسبت قله سیگنال به نویز بهتر شده و کیفیت تصاویر نسبتبه تصاویر اصلی را نشان می دهند

رادیوگرافی صنعتی، آشکارسازی، عیوب جوش، لبه یابی، جوشکاری