الهامه محمداوا - آذربایجان ملی علملر آکادمیاسینین آرخیلوگیا و ایتنولوگیا انستیتوتونون علمی کادری

تبریز شهری اورتا عصرلرده بیر نیچه ایمپیرییانین پایتاختی اولموشدور. قاجارلار دوورونده ایکینجی پایتاختاولسا دا، فاکتیکی اولاراق مدنی، سیاسی، اقتصادی باخیمدان دوولتین بیرینجی شهری ساییلیردی. قاجارلاردوورونده اولکهنین آوروپا ایله مدنی یاخینلاشماسی، خالق معیشت و مدنیتینه غرب تاثیرلرینین داها قاباریقنفوذ ایتمهسی مشاهیده ایدیلیردی. بوندان اونجه (آغ قویونلو، صفوی لر زامانی و س.) آوروپا دوولتلری ایلهباش توتان علاقه لر سیاسی و تجاری کاراکتیر داشیییردی. غرب مدنیتینه یاخینلاشما ناصرالدین شاهقاجارین روسییا و آوروپا سفرلری (1873 ، 1878 ، 1889) ایله داها دا سرعتله ندی. نتیجه ده غرب و عنعنویییرلی عنصرلرین چولغالاشماسی ایله قاجارلار دوورونون اوزونه مخصوص مدنی ارثی فورمالاشدی.زلزله لر و خاریجی هوجوملار اورتا عصرلر بویو تبریزین اینکیشافینی لنگیدیردی. لاکین 19- جو عصرین30 - جو ایللرینده محاربهلره سون قویولماسی و سیاسی ثابت لیک شهرین مدنی یوکسلیشینه زمین یاراتدی.تبریزده اولکه مقیاسیندا چوخلو سایدا یینی لیکلر (ایلک دفعه چاپخانا، تیلیفون خطی، الکتریک، عمومیکیتابخانا، یینی تیپلی مکتب، اوشاق باغچاسی، لال و کارلار اوچون مکتب و س.) تطبیق ایدیلدی. بوناگوره ده تاریخ شناسلیق دا تبریز بیرینجی لرشهری آدلاندیریلیر. قاجارلار دوورونده شهرده یینی اجتماعی بینالار (مسجیدلر، مدرسه لر، حاماملار، کاروانسارالار و س.) تیکیلیر، میدانلار، باغ و پارکلار سالینیر، بازارمجموعه سی انکشاف تاپیر، شهر گوندن-گونه گوزللشیردی.

تبریز، قاجارلار، مدنی انکشاف