پهنه بندی آسیب پذیری های کالبدی-زیرساختی در برابر زمین لغزش با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی مورد مطالعاتی: سکونتگاههای واقع در محدوده استان تهران و البرز

زمینه وهدف: استان تهران و البرز مناطقی با اهمیت ویژه از لحاظ فعالیتهای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی در کشورهستند که بسیاری ازسکونتگاههای آنها در مناطق مستعد وقوع حرکات دامنه ای از نوع زمین لغزش احداث شدهاند. پژوهش حاضر، با توجه به پهنه های پرخطر زمین لغزش بر اساس سناریوی رخداد زلزله و بارش، زیانها و آسیب پذیری های کالبدی- زیرساختی محتمل در این مناطق را مورد بررسی قرار میدهد. روش: در تحقیق حاضر 11 شاخص موثر بر رخداد زمین لغزش با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی گروهی امتیازدهی و مقایسه زوجی شده اند و پس از تدوین نقشه پهنههای مستعد زمین لغزش، آسیب پذیری زیرساختها، ابنیه، تجهیزات و تسهیلات شهری در برابر این سانحه ارزیابی شد. یافته ها: بر اساس یافته ها، در نوار شمالی، قسمتهایی از شرق و جنوب استان تهران و شمال و غرب استان البرز خطر زمین لغزش با احتمال بسیار بالا، بالا و متوسط وجود دارد. توسعه عناصر کالبدی- زیرساختی استان تهران و البرز در این محدودهها سبب آسیب پذیری بالا و متوسط این حوزه شده است. متعاقب آن احتمال رخداد سوانح ثانویه مانند انفجار و آتش سوزی در بخشهایی از محدوده پژوهش، بالا و متوسط ارزیابی شده است. نتیجه گیری: با توجه به احتمال رخداد زمین لغزش در شهرها و شهرکهای واقع در استانهای تهران و البرز، لازم است در وهله اول، کاهش آسیب پذیری عناصر کالبدی- زیرساختی موجود، در برابر زمین لغزش در اولویت برنامه ریزان و مسیولان شهری و منطقه ای قرار گیرد.همچنین،هرگونه برنامه ریزی و توسعه آتی عناصر کالبدی-زیرساختی شهری و منطقه ای در این محدودهها، باید با توجه به احتمال سانحه زمین لغزش انجام گیرند.

Keywords:

زمین لغزش , استان تهران , استان البرز , سیستم اطلاعات جغرافیایی , آسیب پذیری کالبدی- زیرساختی