مقایسه زمین شیمیایی و توان کانه زایی مس پورفیری در توده های گرانیتوییدی زون سنندج- سیرجان و زون ارومیه- دختر: با استفاده از عناصر نادر خاکی

Publish Year: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 473

This Paper With 34 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_ECONG-11-1_005

تاریخ نمایه سازی: 3 اسفند 1398

Abstract:

توده های گرانیتوییدی از جمله سنگهای نفوذی مهم مرتبط با کانه زاییهای مس پورفیری در ایران هستند که اغلب در دو زون ساختاری ارومیه- دختر و سنندج- سیرجان، هم به صورت کانه دار و هم به صورت عقیم دیده میشوند. توده های گرانیتوییدی در این دو زون ساختاری بهترتیب در دوره های مزوزوییک و سنوزوییک بر اثر فرورانش لیتوسفر اقیانوسی نیوتتیس و ماگماتیسم حاصل از برخورد و ذوببخشی پوسته پایینی تشکیل شده اند. از جمله زونهای ساختاری مهم همراه با کانهزایی مس پورفیری، زون ساختاری ارومیه– دختر است که شامل توده های گرانیتویید بارور همچون توده نفوذیهای سرچشمه، سونگون، میدوک، دره زرشک علی آباد، پرکام و دالی است. به موازات این زون آتشفشانی- نفوذی، زون ساختاری سنندج- سیرجان است که توده های گرانیتوییدی غیر بارور نظیر توده های نفوذی الوند، حسن رباط، سیاهکوه، بروجرد، آستانه و الیگودرز را شامل میشود. بر اساس بررسیهای انجامشده، از جمله ویژگیهای زمینشیمیایی توده های گرانیتوییدی بارور در زون ارومیه– دختر، میتوان به آنومالی مثبت Eu، غنیشدگی LREE به HREE و نسبتهای بالای Lan/Ybn ،Sr/Y، Dyn/Ybn، Lan/Smn اشارهکرد. اما در مقابل ویژگیهای زمینشیمیایی بارز توده های گرانیتوییدی نابارور در زون ساختاری سنندج- سیرجان نیز میتوان آنومالی منفی Eu، شیب ملایم از LREE به HREE و نسبتهای پایین Lan/Ybn، Sr/Y، Dyn/Ybn، Lan/Smn را بیان کرد. تمامی ویژگیهای یادشده، نشان دهنده این است که در قیاس با توده های بارور زون ارومیه-دختر، توده های گرانیتوییدی جایگیر شده در زون سنندج– سیرجان به علت عدم ضخیم شدگی پوسته در زمان فرورانش لیتوسفر اقیانوسی، کنترل تفریق ماگمایی توسط تبلوربخشی پلاژیوکلاز و محتوای آب ماگمایی پایین، دارای توان کانهزایی پورفیری نیست. در صورتیکه جایگیری توده های گرانیتوییدها در بازه زمانی الیگومیوسن، ضخیمشدگی حاصل از برخورد، تفریق ماگمایی بیشتر توسط تبلوربخشی هورنبلند کنترل و موجب پدیدآمدن احتمالی سنگهای شبه آداکیتی بارور و کانه زایی های مس پورفیری در زون ارومیه- دختر شده است.

Keywords:

زمین شیمی REE , گرانیتویید , مس پورفیری , زون ساختاری سنندج– سیرجان , زون ساختاری ارومیه– دختر

Authors

علیرضا زراسوندی

گروه زمین شناسی ، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

محسن رضایی

گروه زمین شناسی ، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

مجید طاشی

گروه زمین شناسی ، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

زهرا فریدونی

گروه زمین شناسی ، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

مدینه ساعد

گروه زمین شناسی ، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران