طاهره غلامی - کارشناس ارشد ارگونومی، مرکز تحقیقات بیماریهای غیرواگیر، گروه بهداشت عمومی، دانشگاه علومپزشکی فسا، فسا، ایران
نجمه رهنورد - دانشجوی بهداشت عمومی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی فسا، فسا، ایران
مرضیه صادق زاده - کارشناس ارشد پرستاری، دانشکده پرستاری، دانشگاه علوم پزشکی فسا، فسا، ایران
سپیده تهمتن - کارشناس ارشد آمار، دانشگاه علوم پزشکی فسا، فسا، ایران

زمینه و هدف: اختلالات اسکلتی – عضلانی از مشکلات عمده کارکنان بخش مراقبت بیمارستان است. از جمله دلایل مهم آن می توان به وظیفه جابه جایی بیمار و استرس های روانی - اجتماعی اشاره کرد. این مطالعه با هدف بررسی ریسک اختلالات اسکلتی – عضلانی و استرس روانی - اجتماعی ناشی از جابه جایی بیمار در بهیاران انجام شد.روش کار: این مطالعه به صورت مقطعی بین 56 نفر از بهیاران بیمارستان آموزشی دانشگاه علوم پزشکی فسا در سال 1396 انجام شده است. داده ها با استفاده از پرسش نامه نوردیک و چک لیست شاخص MAPO و پرسشنامه محتوای شغلی JCQ گردآوری شد. از آمار توصیفی برای توضیح متغیرها و آزمون کای اسکویر به منظور تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد بیشترین شیوع اختلالات اسکلتی – عضلانی در ناحیه کمر (71/4 ٪) و کمترین شیوع در ناحیه ران و گردن (46٫4 ٪) بوده است. نتایج ارزیابی ریسک اختلالات اسکلتی – عضلانی به روش MAPO نشان داد 9 بخش از 12 بخش بیمارستان (63/2 ٪)، در سطح ریسک متوسط (سطح 2) قرار دارند. همچنین میانگین امتیاز ابعاد نیازهای روان شناختی شغل و نیازهای فیزیکی بالا بوده و میانگین امتیاز بعد حمایت اجتماعی پایین بود که نشان دهنده استرس زیاد است. همچنین نیازمندی های فیزیکی شغل ( 0/035-P)، حمایت اجتماعی P - 0 / 002 ) ) و نبود امنیت شغلی ( 0 / 001-P با سطوح ریسک MAPO رابطه داشتند. نتیجه گیری: با توجه به یافته های مطالعه، شیوع کمردرد ناشی از جابه جایی بیمار در بهیاران بالا است و همچنین بهیاران استرس های روانی - اجتماعی زیادی را تجربه می کنند. بنابراین، می توان با آموزش اصول ارگونومی و به کار بردن تجهیزات کمکی در حمل و جابه جایی بیمار از سوی بهیار و همچنین کاهش عوامل استرس زا مانند نیازهای روانی و فیزیکی محیط کار، فقدان حمایت اجتماعی و نبود امنیت شغلی از جانب مسیولان امر در راستای کاهش ریسک اختلالات اسکلتی – عضلانی تلاش کرد.

اختلالات اسکلتی – عضلانی، بهیار، استرس روانی - اجتماعی، شاخص MAPO