ادریس چوپانی - دانش آموخته کارشناسی ارشد بیوتکنولوژی کشاورزی، دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان
خدیجه باقری - استادیار بخش زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان
بهرام ملکی زنجانی - دانشیار بخش زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان

جهت اجتناب از مضرات پروموترهای عمومی، شناسایی و جداسازی پروموترهای قوی و اختصاصی بافت امری بسیار مهم و ضروری در مهندسی ژنتیک است. یکی از پروموترهای اختصاصی و قوی بذری، پروموتر بتافازیولین لوبیا میباشد که بیان حدود 50درصد پروتیینهای بذر لوبیا را کنترل میکند. استفاده از این پروموتر برای بهینهکردن تولید پروتیینهای بذری در لوبیا و گیاهان دیگر و همچنین تولید پروتیینهای نوترکیب مفید خواهد بود. آنالیز بیوانفورماتیکی پروموترها برای پیشگویی در مورد قدرت و ضعف آنها، جداسازی صحیح و همچنین سنتز پروموترهای مصنوعی کمک خواهد کرد. ابتدا بهوسیله نرمافزارهای آنالیز پروموتر توالیهای پروموتری بتافازیولین گیاه لوبیا مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد که بیش از 20فاکتور سیس از جمله مهمترین آنها G-box، E-box، فاکتور RY،ACGTSEED2، جعبه لگومین، جعبه اندوسپرم و...در توالی پروموتر بتافازیولین وجود دارد که در بیان بالا و اختصاصیت آن نقش دارند. با توجه به نتایج آنالیز بیوانفورماتیکی پرایمرهای اختصاصی این پروموتر طراحی شد و با استفاده از آنها توالی پروموتر موردنظر از DNA ژنومی لوبیا تکثیر و با توجه به اندازه قطعه تکثیرشده، صحت آن مورد تایید قرار گرفت. در مرحله بعدی توالی پروموتر موردنظر در ناقل pTZ57R/T کلون شد و با استفاده از واکنش های PCR و هضم آنزیمی مورد تایید قرار گرفت. از آنجاییکه هدف از این تحقیق جداسازی پروموتر اختصاصی بذر بتافازیولین از لوبیا و استفاده از آن در تهیه سازه های ژنی میباشد، لذا قطعه موردنظر در ناقل بیانی گیاهی pBI121 ساب کلون شد و نتایج آن با هضم آنزیمی و PCR تایید شد.

پروموتر اختصاصی، پروموتر بذری، آنالیز بیوانفورماتیکی