غلامرضا دره کی - دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند، رشته شناسایی و مبارزه با علف های هرز
غلامرضا زمانی - دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند، رشته فیزیولوژی گیاهان زراعی،
محمدحسن سیاری - دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند، رشته خاکشناسی، گرایش تغذیه،

تنش شوری از تنشهای مهم غیرزیستی است که اثرات زیانباری بر عملکرد گیاه و کیفیت محصول دارد . خسارت شوری در گیاهان از طریق بروز تنش یونی و اسمزی است که ضمن تاثیر منفی بر عملکرد و اجزا ی عملکرد، بسیاری فرآیندهای دخیل در رشد و نمو گیاهان را تحت تاثیر قرار میدهد. به منظور بررسی تاثیر شوری بر عملکرد، اجزای عملکرد و غلظت عناصر سدیم و پتاسیم بر گیاه نخود (Cicer arietinum L.) رقم آزاد، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند با چهار تکرار انجام شد. تیمارهای شوری خاک از منبع کلرید سدیم شامل 1، 3، 5، 7 و 9دسی زیمنس بر متر بود. بر اساس نتایج آزمایش، شوری اثر منفی بر ارتفاع بوته، تعداد برگ و سطح برگ نخود داشت، به طوریکه بیشترین سطح شوری 9)دسی زیمنس بر متر) در این آزمایش نسبت به شاهد بهترتیب موجب کاهش 22/44درصدی ارتفاع، 15/84درصدی تعداد برگ، 58/36درصدی سطح برگ، 59/72درصدی غلظت پتاسیم برگ و افزایش 76/75 درصدی غلظت سدیم برگ شد. همچنین اثر شوری بر اجزای عملکرد در این آزمایش نشان داد که افزایش شوری از یک به 9دسی زیمنس بر متر به ترتیب باعث کاهش 33/33درصدی تعداد غلاف بارور، 59/83درصدی عملکرد دانه در بوته، 44/44درصدی وزن 100دانه و 39/34درصدی وزن خشک کل نخود شد. بیشترین اثرات شوری بر صفات اندازهگیریشده نخود در این آزمایش در شوری 7دسی زیمنس بر متر مشاهده شد.

ارتفاع بوته، سطح برگ، شوری خاک، عملکرد دانه، وزن خشک کل