مهدی کاکایی - استادیار گروه مهندسی کشاورزی )اصلاحنباتات و ژنتیک(، دانشگاه پیام نور

از جمله روشهای مطالعه وجود تنوع ژنتیکی میان گونه های گیاهی، استفاده از روش الکتروفورز پروتیینهای بذر میباشد. استفاده از نشانگرهای پروتیینی در جداسازی ارقام نخود بهعنوان یک منبع ارزشمند غذایی مهم است. الگوی پروتیینهای ذخیرهای چهار رقم نخود (آرمان، هاشم، ILC-482 و آزاد) با روش SDS-PAGE بررسی شد. برای این منظور از ژل 12/5درصد پلی اکریل آمید استفاده گردید. نتایج الکتروفورز نشان داد که تفاوت الگوی پروتیینی ارقام مورد مطالعه بیشتر مربوط به باندهای پروتیینی موقعیت 17 و 25کیلودالتون است. بر اساس نتایج SDS-PAGE، به طور میانگین 28/75باند پروتیینی، در محدود 14 تا 100کیلودالتون شناسایی گردید. حضور باندهای پروتیینی با وزن تقریبی 17کیلودالتون در الگوی پروتیینی ارقام ILC-482، هاشم و آزاد میتواند بهعنوان نشانگرهای پروتیینی برای این ارقام و باند پروتیینی 14کیلودالتون برای رقم آرمان معرفی شوند. دو رقم ILC-482 و آرمان و نیز هاشم، به ترتیب بیشترین و کمترین تعداد باند را داشتند و بیشترین فاصله ژنتیکی بین ارقام ILC-482 و آرمان مشاهده شد. ماتریس تشابه محاسبه و تجزیه خوشه ای بر اساس ضریب تشابه جاکارد به روش UPGMA انجام گردید. در رنگ آمیزی با کوماسیبلو دامنه ضرایب تشابه از 0/78 تا 0/87 متغیر بود. جهت تعیین همبستگی بین صفات زراعی و مولکولی از آزمون مانتل-هانزل (Mantel-Hansel) استفاده شد و همبستگی بین صفات زراعی در شرایط تنش خشکی و شرایط آبیاری تکمیلی با داده های مولکولی مشاهده گردید .(P<%5) با بررسی شاخصهای تنش خشکی و نتایج حاصل از بای پلات رقم آرمان به عنوان متحمل ترین رقم شناخته شد و در هر دو شرایط محیطی تنش خشکی و بدون تنش عملکرد بالاتری نسبت به سایر ارقام از خود بروز داد. همچنین تجزیه بایپلات نشان داد که شاخصهای YI و HAM بهترین شاخصهای تحمل به خشکی بودند.

آبیاری تکمیلی، آزمون مانتل، بایپلات، شناساگر پروتیینی، ضریب جاکارد