ارزیابی بودجه انرژی تولید لوبیا (Phaseolus vulgaris L.) در نظامهای زراعی مختلف در ایران

به منظور ارزیابی بودجه انرژی شدتهای مختلف مصرف نهاده در ارقام مختلف لوبیا (Phaseolus vulgaris L.) آزمایشی به صورت کرتهای خردشده با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه ملی تحقیقات لوبیای کشور واقع در خمین اجرا شد. شدتهای مختلف مصرف نهاده شامل اکولوژیک، تلفیقی، کمنهاده، متوسطنهاده وپرنهاده به عنوان کرتهای اصلی و ارقام مختلف لوبیا ( لوبیاسفید رقم درسا، لوبیاقرمز لاین امیدبخش Ks-31169، لوبیاچیتی رقم صدری) بهعنوان کرتهای فرعی درنظرگرفته شدند. شدتهای مختلف مصرف نهاده شامل دفعات عملیات خاک ورزی و مقادیر مختلف کاربرد کود، سموم، بذر و آبیاری بود. برای ارزیابی شاخصهای انرژی ابتدا مجموع انرژی خروجی، مجموع انرژی ورودی، انرژی دانه و انرژی کاه، اندازهگیری و سپس شاخصهای کارآیی انرژی، انرژی خالص، انرژی مخصوص، فشردگی انرژی، شدت انرژی تولیدی، مصرفی و جاری ارزیابی شد. مقدار انرژی ورودی در نظامهای زراعی اکولوژیک، تلفیقی، کمنهاده، متوسطنهاده وپرنهاده به ترتیب 14121، 32432، 24260، 37118 و 57390مگاژول در هکتار و انرژی خروجی در این نظامها به ترتیب 40135، 51382، 33824، 46417 و 60142 مگاژول در هکتار تخمین زده شد. بیشترین کارآیی انرژی و کارآیی زیست محیطی انرژی کمکی مربوط به نظام اکولوژیک رقم صدری بهترتیب به میزان 3/3 و 3/5 بود که در مقایسه با نظام پرنهاده رقم صدری بهترتیب 155 و 169درصد افزایش کارآیی داشته است. نتایج این مطالعه نشان داد نظام زراعی اکولوژیک با وجود کاهش شدت انرژی تولیدی و شدت انرژی مصرفی نسبت به سایر نظامها کاهش کل ارزش خدمات کشاورزی اکولوژیک را به همراه داشته است؛ اما حرکت به سمت کشاورزی پایدار خدمات غیربازاری بیشتری همچون حفظ سلامت نظام تولیدی و تولید غذای سالم را دربرخواهد داشت.

Keywords:

انرژی تجدیدپذیر , حبوبات , سیستمهای تلفیقی , کارآیی زیست محیطی