اثر همزیستی میکوریزا و آبیاری تکمیلی بر عملکرد و عناصر دانه و بقایای گیاهی نخود (Cicer arietinum)

زمان پایان بارندگیهای بهاره در موفقیت زراعت دیم موثر است. دو راهکار اساسی (آبیاری تکمیلی و روابط قارچ-ریشه) برای بهبود عملکرد گیاهان زراعی با اثر همافزایی در اعمال توام آنها وجود دارد. برای بررسی تلقیح میکوریزایی نخود دیم، آزمایشی دوساله به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سالهای 1393 و 1394 در مرکز تحقیقات کشاورزی آذربایجانغربی اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل زمان پایان بارندگی ( 20اردیبهشتماه، سوم خردادماه و 17خردادماه)، تلقیح میکوریزا (شاهد و قارچ گونه (Glomus intraradices و آبیاری ( دیم و یک نوبت آبیاری تکمیلی) بودند. تلقیح میکوریزایی تحت شرایط آبیاری تکمیلی باعث افزایش معنیدار عناصر فسفر، کلسیم و خاکستر بقایا، پتاسیم و پروتیین دانه نخود نسبت به کشت دیم شد. ادامه بارندگی تا 17خرداد، عملکرد بقایا 1451 )کیلوگرم در هکتار) و دانه 602)کیلوگرم در هکتار) نخود در گیاهان میکوریزایی را تحت شرایط آبیاری تکمیلی نسبت به پایان زودهنگام بارندگیها 20)اردیبهشت ماه وسوم خردادماه) افزایش بیشتری داد . به طورکلی کیفیت بقایا و دانه نخود در کشت دیم با یک نوبت آبیاری بهبود یافت. تلقیح میکوریزایی صرفنظر از زمان پایان بارندگی در میزان بهبود کیفیت و عملکرد دانه ( در آبیاری تکمیلی تا 20درصد و در کشت دیم تا 24درصد) موثر بود. نتایج نشان داد که دو راهکار آبیاری تکمیلی و تلقیح میکوریزایی روشهای قابل اعتمادی برای دستیابی به عملکرد مطلوب درکشت دیم نخود می باشند.

Keywords:

پایان بارندگی , پروتیین , فسفر , کشت دیم , Glomus intraradices