فرخ امینی فر - استادیار دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر دانشگاه تهران تهران ایران
متین فرهومندی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر دانشگاه تهران تهران ایران

حفظ امنیت سیستم های زیرساختی مانند شبکه های برق در برابر وقوع حوادث عادی که با اثر کم و البته احتمال زیاد رخ می دهند، از دیرباز مدنظر طراحان و بهره برداران این سیستم ها بوده است. اما، عملکرد این سیستم ها همچنان با وقوع اغتشاشات شدید به شدت مختل می گردد. بنابراین ضروری است که هم در مرحله طراحی و هم در مرحله بهره برداری از این سیستم ها، رفتار سیستم در شرایط وقوع حوادث شدید مطالعه شده و در صورت نیاز تمهیدات لازم جهت رفع کاستی ها اندیشیده شود. این رفتار به عنوان یک ویژگی جدید با نام تاب آوری یک سیستم زیرساختی شناخته می شود. تاب آوری به عملکرد زمانی یک سیستم شامل استقامت، آسیب پذیری و برگشت پذیری در شرایط وقوع یک اغتشاش شدید اشاره دارد. این مقاله مفاهیم و مبانی ارزیابی تاب آوری را تبیین نموده و تفاوت های اساسی آن را با مفاهیم شناخته شده تری مانند امنیت و قابلیت اطمینان تشریح می نماید. با توجه به افزایش نرخ وقوع حوادث طبیعی که از نوع حوادث با اثر زیاد و احتمال کم قلمداد می شوند و اثرات فاجعه بار خاموشی های هرچند کوتاه مدت، مطالعات تابآوری بایستی به عنوان یک ضرورت در برنامه های عملیاتی نهادهای مرتبط قرار گیرد.

تاب آوری، حوادث با اثر زیاد و احتمال کم، استقامت، برگشت پذیری