عطاءالله مقدم فر - دکترای علوم سیاسی، گرایش سیاست گذاری عمومی

مقاله با بررسی روندهای چهارگانه امنیتی در عراق کنونی، به بررسی دلایل ایجاد و تداوم شرایط بحران آمیز در عراق پرداخته و عوامل موثر در این بحران را با تاکید بر ظهور داعش در دو سطح داخلی و خارجی احصاء کرده است. این مقاله درصدد است با تاکید بر عوامل و متغیرهای مرتبط با سوابق تاریخی و تعارضات هویتی نظیر مسایل مرتبط با اقوام، مذاهب و بافت اجتماعی عراق؛ و نهایتا تحمیل های نظام بین الملل که ناشی از مولفه هایی چون تاثیرپذیری شدید عراق از آن، حضور بازیگران خارجی مداخله گر و نگاه منفی کشورهای عربی به عراق است، چرایی ظهور بحران در قالب گروهی افراط گرا همچون داعش را بررسی کند. مبنای نظری مقاله، دیدگاهی واقع گرایانه است که با روشی توصیفی تبیینی مبتنی بر احصاء مولفه ها؛ که در دسته پژوهش های نظری کاربردی قرار می گیرد انجام پذیرفته است. سوال این است که: علل بحران ها و تداوم ناامنی ها در عراق کنونی در سطح داخلی و خارجی چیست و از این رو چرا گروهی افراط گرا چون داعش در عراق بروز و ظهور پیدا کرده است یافته های مقاله حاکی از این است که با توجه به عوامل مختلف در سطوح ملی و فراملی در عراق، این کشور مملو از عوامل بحران زای متعددی است که حتی اگر گروه های مختلف این کشور به طور نسبی از نبست های سیاسی نیز خارج شوند، چنین شرایطی باثبات نبوده و کماکان شکننده خواهد بود؛ لذا همواره می باید منتظر بی ثباتی سیاسی و ناامنی در این کشور بود. جمع بندی اینکه با تاکید بر ظهور گروهی افراط گرا و تکفیری چون داعش در عراق، واقعیت این است که فرونشاندن بحران داعش در شرایط کنونی تنها در حد از دست دادن سرزمین تحت اشغالش محقق شده و سر برآوردن افراط گرایی در عراق، در قالب جریانی نوظهور با تکیه بر مولفه هایی چون نیروی انسانی، نیروی نظامی مهم تر از آن ها ایدیولوژی را همچنان محتمل می کند

عوامل بحران، عراق جدید، افراط گرایی، دیدگاه واقع گرایی، نظام بین الملل، ظهور داعش