عباس رنجبری - دانشجوی دکتری- دانشکده علوم انسانی- گروه فیزیولوژی ورزش- دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج- سنندج- ایران
خالید محمدزاده سلامت - استادیار- دانشکده علوم انسانی- گروه فیزیولوژی ورزش- دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج- سنندج- ایران
صمد اکبرزاده - استاد- گروه بیوشیمی-دانشکده پزشکی- دانشگاه علوم پزشکی بوشهر- بوشهر- ایران
غلامرضا خمیسی پور - استادیار- دانشکده پیراپزشکی- گروه خون شناسی آزمایشگاهی و بانک خون- دانشگاه علوم پزشکی بوشهر- بوشهر- ایران.

مقدمه: اثرات ضددیابتی گیاه گزنه و فعالیت های ورزشی اثبات شده است؛ اما اثرات همزمان این دو نوع روش درمانی در بیماران دیابتی با سوال مواجه است، لذا هدف از تحقیق حاضر بررسی اثر عصاره گیاه گزنه و تمرین استقامتی بر غلظت پروتیین واکنشی C (CRP)، گلوکز، وزن و تغییرات بافت های پانکراس، کبد و قلب رت های دیابتی بود.مواد و روش ها: در یک مطالعه تجربی هفتاد سر موش صحرایی نژاد ویستار (وزن 227/35±18/52) به صورت کاملا تصادفی در هفت گروه برابرشامل: 1-کنترل سالم 2-کنترل دیابتی 3- دیابتی همراه با عصاره گزنه 4- دیابتی همراه با متفورمین 5- دیابتی همراه با تمرین 6- دیابتی همراه با گزنه+تمرین 7- دیابتی همراه با متفورمین +تمرین تقسیم شدند. دیابت باتزریق داخل صفاقی استرپتوزتوسین STZ در گروه های دیابتی و درمانی به غیر از گروه کنترل سالم، القاء شد. تمرین شنا به مدت چهارهفته، و هر هفته 5 روز، در داخل استخر مخصوص انجام گردید. درپایان دوره تیمار، موش ها بی هوش شده و نمونه خون جهت اندازه گیری گلوکز وCRP و همچنین نمونه بافت های پانکراس، کبد و قلب جهت مطالعات هیستوپاتولوژی جمع آوری گردید. اطلاعات به دست آمده از گروه ها با روش آماری تحلیل واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی بونفرونی در سطح خطای 0/05 مقایسه گردید. نتایج: پس از دوره تیمار ، غلظت گلوکز گروه های تیمار در مقایسه با گروه کنترل دیابتی کاهش معناداری داشت، که بیشترین کاهش در گروه های گزنه + تمرین و گروه متفورمین دیده شد P<0/001 همچنین CRPتنها در گروه گزنه + تمرین نسبت به گروه کنترل دیابتی تفاوت معناداری داشت P<0/05 تصاویر میکروسکوپ نوری حاکی از آسیب کمتر و بهبود بافت های کبد، پانکراس و قلب گروه های تیمار، به ویژه گروه گزنه + تمرین بود. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که مصرف عصاره آبی گیاه گزنه و تمرین ورزشی باعث کاهش گلوکز و التهاب و نیز کاهش آسیب های بافتی موش های دیابتی می شود.

دیابت، التهاب، تمرین هوازی، عصاره آبی گیاه گزنه